Oekraïne

Uit FietsVakantieWiki

Inleiding[bewerken]

Situeringskaart[bewerken]

<googlemap height="500" version="0.9" lat="49.181703" lon="31.201172" type="terrain" zoom="5" scale="yes"> </googlemap>

Het land en de mensen[bewerken]

Bevolking en taal[bewerken]

Bevolking[bewerken]

  • Blanche (2012): In het begin zijn de mensen wat afhoudend maar zodra ze door hebben dat je goed volk bent, gaan ze los. Ik heb op heel wat gezichten enorme teleurstelling gezien omdat mijn Oekraïens nul en mijn Russisch nog niet toereikend is voor een echt gesprek.
  • Robin: "Na Polen, waar men wat stug is, was dit een verademing! Veel mensen vragen wat je doet en waar je vandaan komt, maar ze zijn zeker niet opdringerig. Erg behulpzaam, goedlachs (fijn als je elkaar soms niet begrijpt en naar woorden zoekt). We hopen velen enthousiast gemaakt te hebben voor dit wonderbaarlijk onbekende land! Veel fietsplezier!"'
  • Tom (2007): wij vonden de bevolking juist kil en afstandelijk. Niet veel mensen waren geïnteresseerd. Vooral Oekraïners met een overheidsfunctie, zoals bij de politie, spoorwegen, vliegveld, waren niet echt geneigd om mee te helpen of mee te werken. Ze zagen vaak ergens een probleem. Volgens ons komt die terughoudendheid, doordat slechts weinig mensen Engels of Duits spreken.
  • Hans (2005 en 20016): veel aardige en belangstellende mensen ontmoet. In de trein werd ik soms geholpen met de fiets terwijl er niet echt plek voor was.
  • Harry (2008 en 2013): Spontane reacties zijn zeldzaam maar komen wel voor. Als je passeert op je zwaar bepakte fiets, laat de meeste mensen dat volkomen koud. Veel sombere gezichten ook op straat. Samen met de protserige kerken voorzien van soms gouden koepels en bont met plastic bloemen en kransen versierde graven, geeft dit de indruk dat men meer met het leven na de dood bezig is dan vrolijk in het huidige leven te staan. Maar als het er op aankomt tref je zeker ook aardige en behulpzame mensen. Je moet alleen wel zelf het initiatief nemen.

Taal[bewerken]

  • Men spreekt naast Oekraïens ook Russisch.
  • Het is handig om het Cyrillische alfabet te leren (zie http://www.omniglot.com/writing/ukrainian.htm
  • Sommige jongere Oekraïners spreken redelijk Engels en soms wat Duits of Frans. Maar het overgrote gedeelte van de bevolking, en dan met name op het platteland, spreekt dit niet, zelfs niet op plaatsen waar je dat zou verwachten, bijvoorbeeld op een groot treinstation, op het vliegveld, een groot hotel of in een museum.

Geld[bewerken]

  • De munteenheid is de hryvnja (in het Russisch "grivna").
  • Wisselen bij kantoren ter plaatse, niet in Nederland. Harry (2008) had bij de grens met Roemenië moeite met inwisselen voor de munt van het buurland (Lei). Niet elk kantoor wilde wisselen of slechts een klein bedrag waardoor een zoektocht naar een tweede noodzakelijk was. Men rekent eerst om naar Euro's of Dollars en daarna pas naar Lei. Niet bepaald gunstig dus.
  • Het is aan te raden om wat Euro's of Dollars in cash mee te nemen.
  • Overal kan gepind worden, tegen de beste koers. Maximaal op te nemen bedragen verschillen per bank.

Visum[bewerken]

In 2005 is de visumplicht voor Oekraïne afgeschaft.

  • Wilbert Thoonen (2007): "Toch heb ik wat kleine problemen gehad, omdat men bij binnenkomst transit op mijn formulier heeft gezet. Zie mijn reisverslag voor meer info: www.wilbertgatochfietsen.nl".

Communicatie[bewerken]

  • Men spreekt naast Oekraïens ook Russisch.
  • Het is handig om het Cyrillische alfabet te leren (zie www.omniglot.com/writing/ukrainian.htm).
  • Sommige jongere Oekrainers spreken redelijk Engels en soms wat Duits of Frans. Maar het overgrote gedeelte van de bevolking, en dan met name op het platteland, spreekt dit niet, zelfs niet op plaatsen waar je dat zou verwachten, bijvoorbeeld in een groot treinstation, op het vliegveld, een groot hotel of in een museum.
  • Mobiel internet werkt vaak heel redelijk, zodat je met een lokale SIM-kaart Google Translate kunt gebruiken. Google Image Search doet het ook prima als moderne versie van een point-it-boekje
  • Ook een boekje "Hoe zeg ik het in het Oekraïns of Russisch" kan uitkomst bieden.

Fietsen[bewerken]

Hoe er te komen[bewerken]

Vanuit de buurlanden[bewerken]

  • LET OP: niet alle grensovergangen mag je passeren. Vanuit Polen zijn er enkele niet voor de fiets toegestaan (o.a. Krakovec) terwijl je er voor en erna wel mag fietsen! 100 meter liften is dan een optie. De grensovergang Svegini op 13 km van de Poolse stad Przemysl via weg 28 is wel open voor fietsers. Die volgen hier de voetgangersroute.
  • Harry ondervond geen problemen bij de grenspost van Rawa Ruska (2013)
  • Vanuit of naar Bryansk (Rusland) is doorgang alleen mogelijk via de E101 (weg Kiev - Bryansk).
  • Ook gesloten voor fietsers is de grensovergang met Slowakije bij Uzgorod (er is daar wel een busverbinding). Alternatief is de overgang bij Ubla.
  • Een aantal grensposten met Roemenië is niet toegankelijk voor mensen uit de EU maar alleen voor plaatselijke bewoners. Niet alle kaarten geven de juiste informatie hierover. Als je twijfelt neem dan voor alle zekerheid een grote en helaas drukke doorgaande weg.
  • John (2008): "De grensovergang bij Reni naar/vanuit Roemenië via een klein stukje Moldavië (slechts 300 m) is geen enkel probleem."

Per vliegtuig[bewerken]

Verscheidene luchtvaartmaatschappijen vliegen op Kiev, Odessa, Simferopol en Lviv. Het meenemen van de fiets is per maatschappij verschillend. Altijd verstandig om bij het boeken naar de voorwaarden te informeren.

Per boot[bewerken]

Vanuit Turkije gaan boten naar Odessa (duurt 2 nachten). De fietsen kunnen op het cardeck en staan daar gratis vast en veilig. Boot uit de vaart genomen sinds juli 2010 (zie ook www.ferrylines.com)

Per trein[bewerken]

Het is mogelijk om per trein naar de Pools-Oekraïnse of Pools-Slowaakse grens te reizen. Voor treinen waarop fietsen meemogen kijk op www.bahn.de.

Lokaal Vervoer[bewerken]

Fiets op bus[bewerken]

  • Vaak kan je fiets mee met de lange-afstandsbus. Je moet dan wel betalen voor overgewicht.
  • Stads- en minibussen accepteren doorgaans geen fietsen.
  • Op middellange afstanden ben je afhankelijk van het type bus en het humeur van de chauffeur.

Fiets op trein[bewerken]

  • Blanche (2012): In de stoptreinen (elektrietsjke) kan de fiets gewoon mee. In de sneltreinen moet je je voorwiel uit je fiets halen, je fiets verpakken en helemaal boven in het bagagerek bij je vaste zitplaats leggen. We deden soms alsof we domme buitenlanders waren en kwamen weg met een onverpakte fiets. Maar dat is afhankelijk van de steward op jouw wagon. Voor beide treinen kochten we een fietskaartje.
  • Hans (2005 en 20016): In de lange afstandtreinen is er achterin de wagon een informele rookruimte waar ik de fiets neerzet, vaak rechtop met een kabelslot aan een stang. Soms wel eerst een wantrouwende conductrice passeren. Ik versta dan geen woord Russisch, kijk vriendelijk, draai het stuur een kwartslag, haal de trappers eraf en gooi de tassen vast naar binnen. Is me altijd gelukt.
  • Tom (2007): "Wij hebben de fiets meegenomen op de trein van Odessa naar Simferopol. Het was een heel gedoe. Doordat niemand Engels of Duits sprak hadden we niet begrepen dat we onze fiets moesten verpakken voor de bagagewagon. Toen moesten we de fiets in de coupé (4 bedden per coupé) zien op te bergen. In elke coupé was slechts plaats voor één fiets (opbergvak boven de gang). Uiteindelijk konden we ook in andere coupés onze fiets kwijt".

Fietsroutes[bewerken]

Leuke trajecten[bewerken]

  • De mooiste fietsregio's zijn de Krim en de Karpaten. De Krim heeft je zoveel te bieden dat je er enkele bezoeken aan kunt besteden.
  • Het midden van de Oekraïne is ook prachtig met zijn uitgestrekte graan- en zonnnebloemvelden.
  • Tom (2007): "Als je van weidse panorama's houdt, is West-Oekraïne aan te bevelen. Tenminste als je niet op een weg fietst met aan weerszijden een strook bos van 10 meter breed."
  • John (2008): "Op de Krim zijn de hoofdwegen flink druk. Neem de secundaire wegen; die zijn veel mooier qua natuur, dorpjes en een oase van rust; ze kunnen wel behoorlijk steil zijn."

GPS tracks[bewerken]

Wegen en verkeer[bewerken]

Staat van de wegen[bewerken]

  • Op de M-wegen kun je prima fietsen, al zijn rond de grote steden druk. De doorgaande N (H in cyrillisch)-wegen zijn vaak ook druk. De wegen zijn aan de rand vaak van slechte kwaliteit, met veel opgestuwd asfalt en kuilen.
  • De kleinere T-wegen wisselen van kwaliteit, maar zijn geschikt voor fietsers die geen haast hebben. Doordat deze wegen niet druk zijn, is het mogelijk om de slechte stukken te mijden.
  • Over het algemeen is de staat van onderhoud behoorlijk slecht te noemen. De weinige wegen waar wat aan gedaan wordt, worden d.m.v. kannetjes teer, scheppen asfalt en walsen opgelapt.
  • Binnen de bebouwde kom van dorpen is het vaak helemaal bar, gaten en scheuren zijn normaal.
  • In grote steden zijn hoofdwegen soms (Lviv!) geplaveid met kinderkopjes.
  • Tom (2007): "veel wegen in West-Oekraïne hebben aan weerszijden ongeveer 10 meter bos. Hierdoor had je vaak het idee om in een groene tunnel te fietsen. Op deze wegen was er weinig uitzicht".

Dichtheid van het wegennet[bewerken]

Verkeersdrukte en gevaar[bewerken]

  • Over het algemeen is er weinig verkeer. Alleen de doorgaande wegen tussen grote steden zijn druk.
  • Ondanks de slechte gesteldheid van de wegen rijdt men hard en roekeloos maar wel om je heen. Er zijn veel chauffeurs die met een borrel op rijden. Deze groep neemt toe naarmate de avond vordert.

Bewegwijzering[bewerken]

  • De bewegwijzering is vooral in het Cyrillisch en alleen bij grotere en toeristische plaatsen en vlak voor grensovergangen staat het ook in ons alfabet aangegeven.
  • Op het platteland zijn er gebieden waarbij de kleinere wegen geen bewegwijzering hebben. Het is aan te raden om een kompas mee te nemen en de weg te vragen.
  • Tom (2007): "een grote stad infietsen is niet moeilijk: de grote wegen gaan automatisch rechtdoor naar het centrum. De stad uitfietsen is ook niet moeilijk: als je eenmaal de juiste weg hebt is het een kwestie van rechtdoor de stad uitfietsen".

Beste fietsperiode[bewerken]

Oekraïne heeft een landklimaat met warme zomers en koude winters. Heb je problemen met deze uitersten dan zijn de lente en de herfst aangename periodes.

Toeristisch hoogseizoen[bewerken]

In de zomer kom je in de omgeving van de Zwarte Zee veel toeristen tegen. In de rest van het land weinig tot geen.

Temperatuur[bewerken]

  • Blanche (2012) : Wij waren er in de zomer. Het is er dan heet maar zeker goed te doen. Vaak gaat de temperatuur in golven, na een paar warme dagen regent het en koelt het weer lekker af. Zeker 's avonds gaat de temperatuur aangenaam omlaag.
  • Tom (2007): wij zijn in augustus door Oekraïne gefietst. In West-Oekraïne was het weer te vergelijken met Nederland, tussen de 20 en 25 graden. Pas in Zuid-Oekraïne, Odessa en De Krim, waren de temperaturen boven de dertig graden met uitlopers naar de 38. Als je vroeg opstaat, kun je nog uren fietsen voordat het echt te warm wordt".

Onderdelen en reparatie[bewerken]

Je kunt onderdelen het best zelf meenemen, daar kun je moeilijk aankomen. In de grote steden hebben ze racefietsen en 28-inch banden. Houd er rekening mee dat de meeste Oekraïense banden een ander ventiel hebben. Een reserve fietspomp kan handig zijn.

In garages kunnen ze veel repareren.

Leven[bewerken]

Overnachten[bewerken]

Wildkamperen[bewerken]

  • Vrij kamperen is goed mogelijk. Veel graslanden zijn niet van hekken voorzien en worden heel extensief begraasd. Kuddes trekken er onder toezicht van herders of boeren overheen, ooievaars zoeken er naar voedsel. Ivo Miesen: "Just leave the road and hide yourself behind some trees. Farmers won't be surprised to see you in the morning."
  • In Kiev kun je op het eiland middenin de rivier kamperen. Tijdens de EK 2012 werd dit als camping gebruikt.

Campings[bewerken]

  • De zeer weinige campings die er zijn vind je voornamelijk aan de Zwarte-Zeekust.
  • Zonder probleem kan je aan mensen vragen of je je tent op hun erf of tuin neer kan zetten. Na enige verbazing krijg je al snel goed contact en kopjes thee (of wodka...).
  • Tijdens het WK in 2012 waren er campings in Kiev, nu niet meer. Wegwijzers hanger helaas nog steeds hier en daar.

Jeugdherbergen[bewerken]

  • In de grotere steden, zoals Lviv, Odessa en Kiev zijn ook hostels, met slaapzaaltjes. Deze worden soms gerund door buitenlanders. Ze zijn te boeken op sites zoals www.hostelworld.com.

Hotels[bewerken]

  • Hotels zijn in bijna elke kleine en grotere stad te vinden. Met dagafstanden van minimaal 70 km is dat geen probleem.

Hans: In 2016 had ik meestal een prima kamer voor rond de 10 euro.

Particulieren[bewerken]

  • Ook bij particulieren is onderdak mogelijk. Als je hier overnacht, wordt er doorgaans voor je gekookt. Zorg dan voor kleine souvenirs.

Eten en drinken[bewerken]

Kookbrandstof[bewerken]

In Kiev zijn gasflesjes met schroefventiel te koop, in ieder geval bij een vis- en buitensporthandeltje op de markt bij metrostation Petrivka.

Supermarkten[bewerken]

  • In elke plaatsje is een 'magazyn' of 'produkty' waar behalve heel veel flessen alcohol ook kaas, brood, worst, macaroni, koekjes, flessen water en frisdrank te krijgen is, ook 's avonds en in het weekend. Lage prijzen. Let wel op de houdbaarheidsdatum. Soms worden artikelen, zelfs zuivel, die reeds meer dan een jaar over datum zijn gewoon verkocht.
  • Blanche : Zelfs in piepkleine dorpjes maken ze (diepvries) pasta en een slaatje voor je klaar. We hebben slechts één keer zelf gekookt.

Kraampjes op straat[bewerken]

  • In kleine dorpen kan je verse producten direct van de boer kopen. Vaak wordt groente en fruit aangeboden aan aan de kant van de weg. Overal zijn kraampjes op straat.

Restaurants[bewerken]

  • Restaurants/café's zijn in dorpen soms uitgebreid, maar ook hebben ze soms niet veel meer dan wat te drinken.Het aanbod bestaat uit borsch (bietensoep), verschillende aardappelgerechten maar vooral gekookte of puree, koteletten en schnitzels, en veel koolgerechten. De Oekraïners houden van surimi-sticks (nep-krab) en maken hier vaak een smakelijke salade van.
  • Vegetariërs: daar hebben ze nog nooit van gehoord... Ze hebben wel paddenstoelen en kaas, maar je moet goed Oekraïens spreken om uit te leggen wat je wil.
  • Tom (2007): we kwamen er achter dat niet alleen in een 'restoran' maar ook in een 'kafe' eten is te verkrijgen. In de grotere plaatsen waren de menukaarten van de café's zeer uitgebreid. Oekraïners zijn echte salade eters, sommige menukaarten hadden alleen al drie pagina's met salades. Onder salade verstaan ze echter van alles, ook koude pasta en vlees.

Drinkbaar water[bewerken]

  • Beter geen leidingwater drinken. Overal is voor weinig geld water in 1, 1½ of 2 liter flessen te koop.
  • In het westen staan bij huizen vaak waterputten langs de weg. Veel exemplaren zijn netjes schoon en hebben een afdakje en een luik om vervuiling te voorkomen.
  • In de Karpaten zie je hier en daar met borden aangegeven drinkwaterbronnen langs de weg.
  • Wilbert Thoonen (2007): "In veel dorpen in het westen zijn nog waterputten langs de weg. Ik heb het gedronken zonder problemen. Maar ik weet niet of het betrouwbaar is. In het zuiden en op de Krim heb ik vaak leidingwater gedronken. Ook zonder problemen, maar ook hiervan weet ik niet of het betrouwbaar is."

Lokale gerechten en dranken[bewerken]

  • Het bier en de wodka zijn van goede kwaliteit.

Inentingen en gezondheid[bewerken]

Nuttige inentingen voor fietsers[bewerken]

  • Het kan verstandig zijn preventieve inentingen tegen FSME te nemen. FSME is een vervelende virusinfectie die overgedragen wordt door teken, net als de ziekte van Lyme.

Veiligheid[bewerken]

  • Oekraïne is een veilig land. Robin: "Men zegt altijd dat er zoveel bandieten zouden zijn, ook in het land zelf, maar wij kwamen alleen schatten tegen."
  • Alleen fietsen (ook als vrouw) is geen probleem.
  • Automobilisten geven je soms weinig ruimte. De vluchtstrook biedt je vaak een veilige haven.
  • In stedelijke gebieden moet je op je hoede zijn bij bushaltes. Als iemand een minibus aanhoudt, kan deze ineens van zijn lijn afwijken.
  • Een ander gevaar zijn dronken automobilisten.
  • Er zijn zwerfhonden, die kunnen je aanblaffen om hun territorium te bewaken. Nooit echt last gehad.

Informatiebronnen[bewerken]

Reisverslagen[bewerken]

Landkaarten[bewerken]

  • Reise Know How: Oekraïne 1:1.000.000 en De Krim en Zuid-Oekraïne 1: 300.000. Goed leesbare kaart gemaakt van speciaal slijtvast papier. Alle plaatsen staan ook in het cyrillisch geschreven. Op de kaart staan veel bezienswaardigheden vermeld.
  • Marco Polo, Wit-Rusland, Oekraïne, Georgië en Rusland blad 2, 3 en 4, 1:750.000. Goed leesbare kaart waarbij de grotere plaatsen ook in het Cyrillisch zijn geschreven. Over het algemeen is deze kaart ook betrouwbaar.
  • Kijk op www.ukrmap.com.ua/indexe.htmlvoor goede kaarten op schaal 1:250.000. Sommige hotels en campings staan aangegeven. Wel ontbreken hoogteprofielen.
  • Topografische kaarten van Kievskaya Vojeno Kartografichkaja Fabrika (1:200.000). Uitstekende kaarten. Let wel op de datum, omdat oudere kaarten onjuiste wegnummers aangeven. De kaarten die T-wegen aangeven zijn de juiste.
  • Kaarten, zowel overzichts- als gedetailleerde, zijn ook in Oekraïene te koop, onder andere bij benzinestations.

Reisgidsen[bewerken]

  • Lonely Planet (2008) "Ukraine".
  • Bradt (2006) "Ukraine". Geeft een goed historisch en politiek beeld van de Oekraïne. Geeft ook veel regio-informatie en praktische tips.

Boeken[bewerken]

Nuttige links[bewerken]