Ligfiets

Voor- en nadelen

Een ligfiets heeft een aantal voordelen ten opzichte van een gewone fiets, ook als je ermee op reis gaat:

• Uitzicht, je zit achterover in plaats van voorover. Dat levert een heel andere ervaring op dan op een gewone fiets. In plaats van vooral asfalt te zien zoals op een racefiets ben je meer bezig met de omgeving. Bij ligfietsen waar je héél plat ligt zie je wel veel lucht.
• Meer comfort, er is geen gevaar voor zadelpijn of last van je polsen. Uiteraard moeten het zitje en de afstelling van de ligfiets kloppen, maar dan zit je ook heerlijk relaxed.
• Minder luchtweerstand. Je gaat ofwel een stuk sneller met dezelfde moeite ofwel even snel met minder moeite. Tegenwind is ineens veel minder een probleem.
• Bij een aanrijding bots je met de benen in plaats van met handen en hoofd. Bij een frontale botsing zeker een voordeel.

Er zijn echter ook nadelen:

• Het is niet mogelijk je lichaam te gebruiken om balans te houden of snel een voetje uit te steken bij een slip. Dit merk je bij lage snelheid en bij wegrijden vanuit stilstand. In ruig terrein rijden is daarom ook lastiger. Mountainbiken is nauwelijks te doen al gaat het volgens anderen prima. Doordat je dichter bij de grond zit is de tijd die je voor een correctie hebt ook minder.
• Je kunt niet even rechtop gaan staan bij grove oneffenheden, deels verlaagde stoeprandjes en bonkige verkeersdrempels. Vering vangt dit gedeeltelijk op. Als je een echte trottoirband op moet zul je echter moeten afstappen.
• Je kunt niet vlak voor je voorwiel kijken. Je moet obstakels dus eerder opmerken.
• Achteromkijken is lastig, wat een nadeel is in de stad. Een spiegeltje hebt op rechte wegen.
• Gemiddeld is een ligfiets iets zwaarder dan een "rechtopfiets".
• Kletsen tijdens het fietsen met gewone fietsers lastiger door het hoogteverschil.
• Een ligfiets heeft een grotere draaicirkel en is ook minder wendbaar bij het tussen poortjes rijden en dergelijke.
• Boze honden bevinden zich op gelijke hoogte met jou.
• Veel ligfietsen hebben afwijkende wielmaten. Op reis zul je daardoor eerder en/of meer reservebanden mee moeten nemen of robuustere banden monteren, helemaal als de ligfiets twee verschillende wielmaten heeft.

Ook zijn er nadelen waar je door oefening aan zult wennen:

• De eerste keren opstappen en wegrijden vergt wat oefening. Op het vlakke zal dit heel snel wennen. Bergop duurt het wat langer om dit op en handige manier te doen.
• De ligfiets met de hand leiden is anders dus daar moet je aan wennen.
• De meeste ligfietsers rapporteren dat het klimmen iets langzamer gaat. Reken of een flink aantal maanden oefening. Koop een ligfiest dus lang vóórdat je er mee op vakantie wilt gaan.
• In het begin kun je spierpijn krijgen in je halsspieren die je hoofd rechtop zouden. Dit went na verloop van tijd. Ook kun je een hoofdsteun monteren.
• Je bent op een ligfiets lager en steekt daarom niet boven bijvoorbeeld auto's en heggetjes uit. Je zult in die gevallen beter moeten opletten, ook omdat je op zo'n moment minder goed zichtbaar bent voor anderen.
• In afdalingen ga je al snel heel hard en zult je je eerder moeten beheersen, zeker zolang je uitwijkmanoevres en hard remmen nog niet goed beheerst. De regel (Zie de pagina [Afdalen]) dat je niet harder zou moeten afdalen dan de snelheid waarmee je nog durft uit te wijken of vol in de remmen durft te gaan geldt daaom in het begin extra!

Daarnaast zijn er een aantal verschillen die voor de een in het voordeel van de ligfiets zullen uitvallen en voor een ander een reden zijn om geen ligfiets aan te schaffen:

• Met een ligfiets ben je een opvallende afwijkende verschijning en trek je altijd de aandacht. Je krijgt ongevraagd wel eens opmerkingen te horen die niet altijd positief zijn.
• Als ligfietser ben je vaak de enige. In zo'n geval ontbreekt, indien gewenst, het groepsgevoel dat andere fietsers hebben als ze elkaar tegenkomen: wielrenners, dagtochtjesfietsers etc.
• Ligfietsers worden nog wel eens geassocieerd met ofwel "alternativo's" ofwel "racers". Als je die associatie terecht vind prima uiteraard.
• Je krijgt door de warmte van het zitje snel een natte rug. Het voordeel is weer wel dat je zitvlak minder belast wordt.
• Je wordt natter bij regen en je krijgt de zon vol op je als die schijnt.

En er zijn een paar eenmalige aandachtspunten:

• Het kiezen van een ligfiets kent wat andere keuzes dan het kiezen van een gewone fiets. Zie hiervoor de volgende paragraaf.
• Ligfietsen zijn niet in elke plaats te koop. Omdat ligfietsen wel wat aparte onderdelen hebben is het een aandachtspunt dat je wel weet waar je die onderdelen moet kopen zodra het nodig is.
• Ligfietsen zijn meetsal niet snel leverbaar.
• De tweedehandsmarkt voor ligfietsen is kleiner dan die voor gewone fietsen. Er zijn er wel veel te koop maar door de vele verschillende modellen (en ook maten!) zul je wat verder moeten reizen.
• In het algemeen zijn ligfietsen iets duurder dan gewone fietsen. Dit komt omdat de frames in lagere aantallen geproduceerd worden maar ook doordat op ligfietsen meestal uitsluitend de betere andere onderdelen gebruikt worden.
• De techniek van ligfietsen is nog niet zo ver uitontwikkeld als die van gewone fietsen. Daardoor worden bij ligfietsen soms nieuwe ideeën toegepast die soms tot technische problemen leiden. Als je dit niet goed kunt inschatten kies dan voor een gerenommeeerd merk dat al langer ligfietsen bouwt voor het doel wat je voor ogen hebt.
• Aan kleding voor ligfietsers worden iets andere eisen gesteld omdat de wind op de openingen van mouwen en broekspijpen staat en omdat regenjassen vooral op de buik waterdicht moeten zijn. Zakken op de rug van (wielren)shirtjes zijn ook nutteloos.
• De keuzemogelijkheden in speciale ligfietstassen zijn wat beperkter.
• Langere ligfietsen passen niet allemaal achterop de auto.

Keuze

Tussen ligfietsen onderling zitten veel meer verschillen dan tussen "rechtopfietsen":

• Je kunt kiezen tussen boven- of onderstuur. Bovenstuur is wat makkelijker: je bent wat smaller, en het is handiger mocht je op een helling af moeten stappen om te duwen. Onderstuur geeft je meer een gevoel van vrijheid, omdat je niets voor je neus hebt.
• Naast de 26"- en 28"-modellen heb je ligfietsen met 20" wielen en tegenstelling tot wat bij een rechtopfiets gebruikelijk is ook fietsen met twee verschillende wielmaten zoals 26" achter en 20". Ligfietsen met kleinere wielen zijn vrijwel altijd de lagere modellen.
• Op een lage fiets kun je wat makkelijker op- en afstappen. Zo'n fiets is ook wat compacter, wat handig is met transport. Op een 2x26"-fiets zit je op dezelfde ooghoogte als automobilisten. Bovendien zorgen de grote wielen voor meer stabiliteit.
• De lengte van ligfietsen is wel verstelbaar maar meestal niet over het volledige bereik. Je moet dus ook bij een ligfiets voor de juiste maat kiezen. Dit geldt ook voor zitjes.

Advies

Op ligfiets.net vind je uitgebreide informatie over ligfietsmerken en modellen, winkels en aanbod van gebruikte ligfietsen. Merken waar je naar kunt kijken voor op reis zijn AZUB, Challenge, M5, Nazca, Optima en Rainbow.

Als je een ligfiets overweegt, ga dan uitgebreid testrijden op verschillende modellen. Bij iedere ligfietswinkel kun je fietsen voor een dag huren. Ook organiseren ligfietswinkels ieder jaar ligfietsopstapdagen, waarop je meerdere modellen kunt testen en een tourtocht maakt.

Klimmen op een ligfiets doe je op souplesse, niet op kracht. Doordat je je met je rug kunt afzetten tegen het stoeltje kun je enorme krachten op de pedalen kwijt. Zoveel dat je knieën daar uiteindelijk niet tegen kunnen. De eerste maanden rustigaan beginnen dus, om je lichaam te laten wennen. Kies ook een licht verzet.

Tassen voor de ligfiets

Op de bagagedrager van een ligfiets kun je gewoon Ortlieb- of Vaudetassen hangen. Op sommige ligfietsen kun je onder het zitje nog extra tashouders bevestigen. Daar passen dan bijvoorbeeld nog voortassen op. Dat verpest wel een beetje de aerodynamica.

De meeste ligfietsers kiezen echter voor banaantassen. Dit zijn tassen die over het zitje hangen. Hiermee komt het zwaartepunt in het midden van de fiets te liggen, wat voor een enorm stabiele wegligging zorgt. Achterop de bagagedrager kun je dan nog een toptas kwijt.

Er zijn ligfietstassen van Radical Design (licht, niet waterdicht) en Ortlieb (zwaar, wel waterdicht). Zie deze pagina op ligfiets.net.

Links

Een uitgebreide bespreking van waltertje over de voordelen van een ligfiets als vakantiefiets lees je op zijn website: www.fietsersafstappen.nl

Op het wereldfietserforum zijn regelmatig pittige discussies over ligfietsen versus gewone fietsen: [1]. Het geeft vooral weer dat je uiteindelijk op basis van je eigen prioriteiten een keuze moet maken.