Cuba

Uit FietsVakantieWiki

Inleiding[bewerken]

Situeringskaart[bewerken]

<googlemap version="0.9" lat="21.677848" lon="-79.16748" type="terrain" zoom="6" scale="yes"> </googlemap>

Fietsen in Cuba[bewerken]

Ik las onlangs in een artikel van 'Op pad' over de top 10 van de mooiste fietslanden. Cuba is er één van, en volkomen terecht. De natuur is overweldigend, met in het westen bv de mogotes rond Viñales. In het oosten vind je de groene landschappen en met jungle begroeide bergen. Er is nauwelijks verkeer, terwijl de wegen toch overal goed onderhouden zijn. Met de cycling Lonely Planet vind je ook heel makkelijk je weg. De mensen zijn heel vriendelijk en altijd bereid om een praatje te maken als je wat Spaans spreekt. En je kunt er heerlijke dingen eten. Tijd dus om je af te vragen waarom je nog niet naar dit fietsparadijs reisde.

Het land en de mensen[bewerken]

Bevolking & taal[bewerken]

Communicatie met de lokale mensen

  • De voertaal is Spaans. Er zijn weinig mensen die Engels spreken, basiskennis van Spaans is dus wel handig. De mensen zijn zeldzaam vriendelijk, behulpzaam en niet opdringerig.
  • De bevolking is arm en uiteraard ben jij de rijke westerling die veel dollars bij zich heeft waar ze graag een graantje van meepikken. Vooral in Havana en Santiago kom je om de vijf minuten verkopers tegen die je sigaren of een vrouw aanbieden. Buiten deze steden zijn Cubanen meer oprecht om een praatje te maken. Mensen reageren enthousiast op de fietsen en zijn er inmiddels aan gewend dat die buitenlanders in hun land komen zweten op een fiets.

Gastvrijheid

  • De mensen zijn heel gastvrij. Het is aangeraden bij de mensen zelf te slapen in casas particulares. Ze zijn heel behulpzaam en regelen indien gewenst de reservaties voor de volgende bestemming.

Veiligheid

  • We hebben ons steeds zeer veilig gevoeld en geen problemen ondervonden.
  • Cuba is een veilig land. Het is een dictatuur met een uitgebreid politie-apparaat. Ieder dorp is ingedeeld in zones die gecontroleerd worden door de partij. Echter, als toerist merk je bijzonder weinig van dit goed werkende apparaat. Het enige dat ons echt opviel was dat je binnen 1 minuut gevraagd werd je paspoort ter registratie te laten zien bij een casa. Een aantal keren hebben we gezien dat registratie gecontroleerd werd door overheidsbeambten.
  • Neem voor de zekerheid wel je fiets mee naar binnen in het huis. Veelal zal de casa eigenaar echter al dit soort dingen voor je regelen.
  • Jonas de Jong (2007): "Vrijuit discussieren over de politiek is ons niet gelukt. Iedereen zegt dan dat het een fantastisch systeem is, dat Fidel de grote leider is en dat er niets gaat veranderen als hij overlijdt. Wat ze werkelijk denken weet ik niet."
  • Jonas de Jong (2007): "Het is blijkbaar sinds 2005 verboden voor 'gewone' Cubanen om met toeristen te spreken. Dit om gehassle over sigaren etc. te voorkomen. Dit maakt het contact natuurlijk wel lastiger, alhoewel het ook weer niet zo is dat iedereen daar voor terugschrikt."
  • Wim en Corrie (2011). Deze regel hebben wij gehoord, maar totaal niets van vernomen. Iedere Cubaan die wij spraken was zeer gewillig om een leuk gesprek aan te knopen. Politiek is overigens nauwelijks tot niet bespreekbaar. Ook werden we zeer respectvol behandelt. Nooit was er ook maar 1 Cubaan ons tot last. Als we bijvoorbeeld aangaven geen interesse in iets te hebben, dan liep men meteen weg. Zelfs in toeristenoorden in Havana.
 

Geld[bewerken]

Munteenheid

  • De peso (monedo national - CUP) is de munteenheid waarmee de Cubaan betaalt. Veel van deze pesos hoef je niet in te slaan, omdat je ze enkel kan gebruiken op straat en in stalletjes, waar de zaken bijna niks kosten. Ze zijn trouwens overal makkelijk te verkrijgen in casas de cambio. Er gaan ongeveer 25 peso monedo national in 1 peso convertible (is ongeveer 1 amerikaanse dollar).
  • De convertible peso (CUC) is het geld waarmee de toerist betaalt.Buitenlanders worden geacht bijna uitsluitend in pesos convertibles betalen.
  • Jan Willem (2008). Bij de kleine stalletjes aan de weg betaal je met de Monedo National, bijvoorbeeld om Refreggo (limonade of prikwater) te kopen. Als je betaalt met een Peso Convertibel, dan krijg je Monedo National terug (koers 1 op 20 of zo).
  • Wim en Corrie (2011). Er is een misverstand over de CUP en CUC. Het is niet zo dat de CUC echt alleen voor de toeristen is. Ook lokale mensen hebben de mogelijkheid om in sommige plekken met CUC te betalen bijv. Het heeft meer te maken met de registratie van de winkel. Daarin wordt bepaald of men CUP, CUC of beide mag accepteren.

Wisselen

  • Je kan best euro's wisselen.
  • Wim en Corrie (2011) Voor het wisselen van dollars betaal je 10% commissie. Wij hebben zeer goede ervaringen met het wisselen bij Cadeca (Casa de Cambio) tov dat bij banken. Die zijn zeer onvriendelijk veelal en het duurt daar veel langer door allerlei ondoorzichtige procedures die men moet volgen. Ook valt men over een klein scheurtje of te diepe vouw. Bij Cadeca is dit allemaal niet aan de orde. Binnen 5 min sta je weer buiten tevreden buiten.

Traveller cheques

  • Over traveller cheques wordt soms moeilijk gedaan (vooral American Express).

MAESTRO / VISA / Mastercard

  • Wij hebben geld afgehaald met visa, wel 10% commissie, dus vrij duur. Geld afhalen is enkel mogelijk in de grote steden. Bankautomaten vind je in o.a. in Havana, Varadero en Santiago de Cuba. Je credit card wordt in grotere plaatsen geaccepteerd.
  • Pas op: We hebben van verschillende mensen gehoord dat bij het bankkantoor in Vinales niet eerlijk wordt geteld. Wij denken dat we daar € 50 zijn kwijtgeraakt. Tel van te voren de biljetten goed.
  • Amex kaarten worden niet geaccepteerd. Wij hebben geen enkele keer met succes kunnen pinnen.

Visum[bewerken]

Vanuit Belgie

  • We hebben ons toeristenvisum bij Connections gekocht = niet duur.

Vanuit Nederland

  • Het visum is eenvoudig te verkrijgen bij het consulaat in Rotterdam, circa 20 Euro. In een paar minuten tijd is dit geregeld. Je hoeft niet beide aanwezig te zijn. Wel contant betalen, geen pin mogelijkheid.
  • Vaak kun je het visum direct bij het boeken van je vliegticket laten regelen.

Speciale clausules

  • Cuba kent een "oprotpremie" van 25 CUC. Die krijg je niet, die moet je betalen.... Meestal zit die al verwerkt in de prijs van je vliegticket, en zul je daar op de luchthaven niet mee te maken krijgen.

Communicatie[bewerken]

Internet

  • In elke toeristische plaats kun je internetten. Je hebt er een inlogkaartje voor nodig wat te koop is bij de Etecsa kantoren, legitimitatie verplicht.
  • Het kan soms lastig zijn om een goed werkende verbinding op te zetten vanwege overbelasting of gebrekkig werkende netwerkbeveiliging.

Telefoon, GSM

  • Peter de Rijk (2008): "In West- en Midden-Cuba is inmiddels vrijwel overal dekking met de GSM (uiteraard mits je provider een roamingsovereenkomst heeft met Cubacel)."

Post, poste restante

  • 2013: Post is onbetrouwbaar. Een kaartje posten naar thuisfront kan je net zo goed achterwege laten. Van de 11 kaarten (waarvan 1 in envelop) die ik op 27 februari in Havana postte, is half april slechts alleen die in envelop aangekomen op bestemming.

Fotoverzameling[bewerken]

Speciale bezienswaardigheden[bewerken]

  • Wij vonden Trinidad en Vinales de moeite waard. Vanuit deze stadjes kun je verschillende uitstappen maken. Ook de moeite was la cueva de los peces, op de weg tussen Playa Giron en Play Larga = meer dat in verbinding staat met de zee.
  • Wie graag een trektocht te voet doet, kunnen we in het oosten een daguitstap naar El Yunque (het aambeeld) aanraden. Naar de top van de tafelberg door de jungle. Je kunt een gids nemen. Info in de Lonely Planet.
  • Wim en Corrie (2011). Wij zijn met een zit-lig tandem door Cuba getrokken. Vonden het westen erg mooi. Hebben ook van Cienfuegos naar Santa Clara, Remedios, Sancti Spiritus en Trindad gereden. Erg gunstige afstanden (wel vroeg beginnen met fietsen) en je komt door veel leuke plaatsen heen. Wij wilden niet naar de commerciële stranden toe. Hebben daarom een paar heerlijke dagen in La Boca gehad (net buiten Trinidad), daar vandaan ook boottocht gemaakt naar een eiland met Leguanen. Erg leuk en bijzonder. Verder lekker wat snorkelen, onbeperkt drinken op de boot en lekker dag luieren.
  • Wim en Corrie (2011). In Viñales hadden Vladimir en Gladys (casa eigenaren) voor ons een boer geregeld met paarden die door de tabasvelden heeft gereden. Erg leuk om een paar uur te doen. Vooral het hele proces bekijken en bespreken met deze mensen is erg leerzaam en puur. Weer heel wat anders dan een tabaksfabriek bezoeken. Hetgeen op zich ook wel leuk is overigens.

Fietsen[bewerken]

Hoe er te komen[bewerken]

Per vliegtuig

  • Vliegen kun je op Havana, Varadero en Holguin in het oosten. Naar Varadero gaan er veel charters en kun je eventueel een goedkope last minute boeken.
  • O.a. Iberia biedt vluchten aan via Madrid.
  • Wij vlogen één keer op Havana, een andere keer rechtstreeks op Varadero (9 ½ uur), terug via Cancun (Mexico), wat een extra reistijd van 3 uur opleverde.
  • Jan Willem (2007): we zijn gevlogen met Martinair (rechtstreeks). Per persoon mochten twee stuks bagage gratis mee: de fiets en nog een tas. We hebben de fietstassen verpakt in grote  "Turken "tassen. Dat scheelde veel geld!
  • Wim en Corrie (2011). Ook wij zijn met Martinair gevlogen (rechtstreeks). Paar euro extra betaald voor extra beenruimte. In onze ogen zeer prettig gezien de duur van de vlucht. Het viel ons op dat men nog altijd weinig weet van het vervoeren van een fiets (tandem in ons geval). Wij hadden onze Hase Pino gehuurd bij Maia ligfietsen in Dordrecht. Ook de bijbehorende tas (kar) konden we bij hem betrekken. Hij had ons geadviseerd tav vervoeren en bleek gelijk te hebben. Dit heeft ook voordelen. We hebben niets bijbetaald. Ook het verpakken leverde geen enkel probleem op. onverpakt hebben wij onze tandem vervoert. Slechts hier en daar wat onderdelen ingeschoven (zadel, stuur, etc) en verder niets. Voordeel is dat men ziet dat het een fiets is en het dan ook voorzichtig behandeld. Bovendien kan het rollen, sturen etc, hetgeen het behandelen in het ruim ten goede komt.
  • 2013(Astrid): met KLM (op Havana) en Arkefly (op Holguin en Varadero). Bij Arkefly kan je, als je telefonisch boekt, kiezen om aankomst-/vertrekluchthaven op Cuba van elkaar te laten verschillen. Handig, je hoeft dan niet terug naar dezelfde luchthaven. Keerzijde is dat het dan geen nut heeft een eventuele fietsdoos in de buurt van de luchthaven achter te laten. Bij Arkefly kost het meenemen van de fiets €80 enkele reis.

Per boot

Per auto

  • Jan Willem (2007): we hebben circa 400 km met de taxi gedaan: Lada met drie fietsen op het dak en één half uit de achterklep. Niet goedkoop (circa 175 dollar), maar wel snel. We hebben later ook geprobeerd te liften: tevergeefs.
  • Wim en Corrie (2011) Wij hebben Viñales - Cienfuegos met de Viazul bus gedaan. Zo ook Trinidad - Havana. Dit zijn zeer lang, maar vooral saaie afstanden. De Viazul bus is voortreffelijk. Goede bussen, comfortabel en bagage geen enkel probleem. Bovendien goedkoop.

Per trein

  • Wim en Corrie (2011) Onze tandem mocht gewoon met de NS mee voor 6 euro vanaf elk station in NL naar Schiphol.

Apart transport voor de fiets

  • (bv. pakjesdienst)

Lokaal Vervoer[bewerken]

Transport van – naar de luchthaven

  • In Havana pakten we op de luchthaven onmiddellijk onze fietsen uit en fietsten naar het centrum. In Varadero kunnen we mee met de bus van Thomas Cook voor 20 $ en worden aan hotel Dos Mares afgezet. Voor de terugkeer betaalden we 25 $ voor een taxi (een gewone personenwagen, fietsen binnenin met de zetels plat).

Bus/trein

  • De bekende toeristenbus Viazul biedt heel goede kwaliteit. Het is beter, sneller, comfortabeler (en we denken ook veiliger voor de fietsen) dan de trein.De uurregeling van de bus is te vinden op www.viazul.cu. Wie zekerheid wil, kan vanuit België of Nederland al een zitplaats reserveren (en al heb je dan nog geen zekerheid voor de fiets, toch zul je dan wel meer kans hebben dan iemand die niet reserveerde). Wij deden dit niet omdat we ons reisschema graag vrijhouden en het toch laagseizoen was. In juli en augustus kan het naar het schijnt wel voorkomen dat er een zes à achttal fietsers meewillen.In de bussen van Viazul kunnen fietsen makkelijk mee in de laadruimte onderaan (zeker een mountainbike, bij grotere fietsen ev. het zadel wat zakken en/of het stuur draaien). Het personeel is soms gewoon om fietsen in te laden, maar het beste is om zelf in de bagageruimte te kruipen. Probeer altijd de fietsen aan de ijzeren balken in het midden vast te maken met snelbinders. Je kan ze er eventueel ook aansluiten met een fietsslot, maar volgens ons is het wel veilig (ieder bagagestuk wordt met een kaartje gelabeld, waarvan je het corresponderend nummer bij je hebt en er is bij de stops een bagageverantwoordelijke).
 

Marc Peeters (2014). Toen ik er was (januari) waren de Viazulbussen rap volgeboekt. Vanwege veel toeristen in Viñales en La Habana. Hou er derhalve rekening mee dat je op tijd dient te reserveren. Overigens: mijn adres in La Habana (Casa Botello Virtudes, email: virtudes624@yahoo.es) kan dat voor je op afstand doen.

Taxi

  • Fietsen kunnen voor kortere afstanden ook mee met taxi’s (soms een soort open vrachtwagenbusjes propvol mensen, de fietsen worden aan de buitenkant aan het stuur over de rand gehangen). Hier kan –afhankelijk van de chauffeur – in peso’s betaald worden. Er zijn ook jeeps met zitbanken, met bagagerek op het dak waar de fietsen met die snelbinders aan vastgemaakt kunnen worden.
  • Wim en Corrie (2011) Onze tandem was voor de taxichauffeurs nauwelijks slikken. We hadden om een busje gevraagd en veelal hadden die banken achterin. De chauffeurs haalden die er met het grootste gemak uit voor ons om onze fiets naar binnen te kunnen schuiven. Van Havana binnenstad naar luchthaven kost ongeveer 25 euro. Aangezien we 's avonds laat aankwamen, hebben wij voor deze optie gekozen. Ook omdat de weg onbekend was etc.

Liften 

  • Liften kan ook voor kortere afstanden, bv in de laadbak van een vrachtwagen. Je kan aan de rand van de weg staan, ev. een bankbiljet tonen.
  

Fietsroutes[bewerken]

Bestaande routes

  • De Cycling Lonely Planet beschrijft 42 routes over het eiland, een goed bruikbaar boek uit 2002, maar wordt vooralsnog niet meer in herdruk genomen.
  • Ati en Marise: "Qua natuur is Cuba in het deel waar wij zijn geweest niet heel bijzonder, maar dat is natuurlijk zeer persoonlijk en afhankelijk van wat je reeds hebt gezien. De omgeving van Vinales is zeer groen, ook goed om een tochtje te wandelen. Verder schijn je goed te kunnen duiken en van het strand genieten. Ja, en Havana is een must."
  • Vlieg & Fiets brengt een fietsrouteboekje uit met routebeschrijvingen in Cuba: www.vliegenfiets.nl . Dit boekje is alleen verkrijgbaar als je bij Vlieg & Fiets je reis boekt.
  • Global Cyclist geeft een aantal fietsrouteboekjes uit voor Cuba en kan je vliegreis, vervoer vanaf het vliegveld en de eerste dagen verblijf regelen. Ook het eind van je vakantie kan een overnachting en vervoer geregeld worden, ondersteund door een lokale agent. Zie www.globalcyclist.nl.
  • Wim en Corrie (2011) Wij hebben gebruikt gemaakt van het Engelstalige boekje Bicycling Cuba van Willy and Barbara Smith. Hierin staan zeer veel fietsroutes, zeer gedetailleerd beschreven en voorzien van kaarten. Allerlei leuke tips, korte routes, maar ook wat mee te nemen, stukje historie, etc. ontbreken niet. ZEER zinvol boekje in onze ogen.
 

Leuke trajecten

In het westen

Wij hebben gefietst van Sancta Spiritus naar Havana en van Havana naar Vinales.
  • met de bus van Havana naar Sancta Spiritus
  • Sancta Spiritus – Trinidad
  • uitstappen vanuit Trinidad, o.a. playa Ancon
  • Trinidad – Cienfuegos
  • Cienfuegos - Playa Giron
  • Playa Giron - Playa Larga
  • Playa Larga - Jaguey Grande
  • Jaguey Grande – Matanzas
  • Matanzas – Guanabo
  • Guanabo – Havana
  • Havana - Playa Baracao
  • Playa Baracao – Soroa
  • Soroa - San Diego de los Banos
  • San Diego de los Banos – Vinales
  • uitstappen vanuit Vinales
  • Met de bus terug naar Havana : totaal ongeveer 900 km
  • Wim en Corrie (2011) Onze tochten waren per dag veelal niet langer dan zo'n 80km. Dit vanwege het weer (om 10 uur al 32 graden - maart/april). Om 12 uur wilden we binnen zijn, maar ook onderweg wilden we tijd hebben om dingen te zien en doen.
    Wij reden van Havana naar Soroa/Las Terrazzas. Daarvandaan naar La Palma. Toen door naar Viñales. Van hier met de Viazul bus naar Cienfuegos.
 

In het oosten

Traject: Holguin – Baracoa – Guantánamo – Santiago (+ Santa Clara – Varadero) (+- 1100 km) (juni 2004)
  • Vanuit Holguin daguitstap Gibara 70
  • Mayarí                                80 
  • Sagua de Tànamo - Moa     60
  • Playa Maguana                   59
  • Baracoa                              20
  • Imías                                  75
  • Guantánamo                       86
  • Santiago de Cuba               90
  • daguitstap Castillo del Moro 30
  • daguitstap La Gran Piedra   56
  • Bayamo                              105
  • Bayamo                             
  • Bayamo – Sancta Clara (bus)    
  • Colón                                 115
  • Varadero                            82
  • Wim en Corrie (2011) Onze tocht hier was van Cienfuegos naar Santa Clara. Dag erna door naar Remedios. Dan naar Sancti Spiritus en tenslotte Trinidad. Daarna naar La Boca (strandplaats net buiten Trinidad) en daar leuk rondje gereden en middels ferries/pontjes weer terug naar Trinidad. Tenslotte van Trinidad naar Cienfuegos. Dit was de meest bijzondere route. Als je s ochtends vroeg gaat, dan zul je 1000den (!!!!) landkrabben de weg over zien steken. De wegen zijn er rood en geel van de krabben. Je weet niet wat je mee maakt. Overigens... je kunt ze uiteindelijk niet meer ontwijken, hoe goed je ook je best doet.

Marc Peeters (2014). Voor wie van stevig klimwerk houdt is de doortocht door de Sierra de Escambray over Topes de Callantes een echte aanrader. Je inspanningen worden ruimschoots beloond met schitterende panorama's, en de weg is rustig. Bedenk dat sommige (lange!) klimstroken tot boven de 15% gaan. Vanaf Santa Clara is de route (relatief!) gemakkelijker dan vanaf Trinidad. Tip: ongeveer een kilometer na de top (langs het foeilelijke Kurhotel) ligt aan de linkerkant een net geopende Casa Particular: El Mirre. Paradijselijk plekje en (toen ik er was) spotgoedkoop: 30 CUC's all inclusive (dat wil zeggen: inclusief verrukkelijk avondmaal en vele biertjes).

Kaart met foto-links[bewerken]

Wegen en verkeer[bewerken]

Wegen[bewerken]

  • De hoofdwegen zijn over het algemeen goed berijdbaar.
  • De mooiste wegen zijn vaak slecht van kwaliteit. Vaak is het asfalt zo ver te zoeken dat off road als term beter op zijn plek is. Goed te doen als je fiets hierop is ingesteld.
  • Er zijn geen fietspaden.
  • Je mag op de snelweg fietsen.

 

Verkeer[bewerken]

  • Met uitzondering van Havana en Santiago zijn de wegen niet druk. Zelfs op de autosnelweg kun je rustig fietsen. Eens in de vijf minuten komt een auto voorbij.
  • Automobilisten houden goed rekening met de fietser. Het vele getoeter is goed bedoeld.
  • Cubanen fietsen zelf ook veel en af en toe fiets er wel eens iemand met je mee om een praatje te maken. Ook zie je regelmatig "paard en wagen" en ossewagens.
  • Blanche (2008): "Wij fietsen door Oost en West Cuba. We gebruikten o.a. de lonely planet cyclinggids en reden wat meer. Oost Cuba is wat ruiger en verlatener en misschien wel het mooist als je moet kiezen tussen oost en west gezien de tijd. Onderweg stond er wel een brug op instorten tussen Marea del Portillo en Niquero. De rivier eronder diep en breed is moeilijk te overbruggen.(!)"
  • Tom Onderstal (2003): "Wij hebben over kleine en grote doorgaande wegen gefietst, zonder dat we last hadden van het verkeer (in de zin van slecht rijgedrag of drukte). Wel braken die paar voertuigen die langs komen vaak een enorme zwarte walm uit."

Bewegwijzering[bewerken]

  • De bewegwijzering op de hoofdwegen is prima, daarbuiten minimaal. 
  • Wim en Corrie (2011). Dit kunnen wij beamen, echter met het boekje Bicycling Cuba is het geen enkel probleem om op je bestemming te komen. Daarnaast zijn de lokale bewoners altijd bereid om je op pad te helpen. Bij ons reed zelfs een keer een politieauto voor om de weg te wijzen. Andere lokale fietsers reden gewoon naast ons mee met de instructies.

Beste fietsperiode[bewerken]

Seizoenen

  • Normaal van december tot april. Wij hebben gefietst van eind oktober tot midden november en praktisch geen regen gehad. De hitte was draaglijk.
  • Onze winter is een goede reistijd voor Cuba. Temperatuur ligt rond de 30 graden. De natte maanden zijn eind april t/m juli. Weliswaar geen hele dagen regen. In verhouding veel NO- en oostenwind.
  • Tom Onderstal (2003): "Wij reisden rond in mei en juni, maar het was erg warm (elke dag 34 graden). Het was nog goed te doen, maar voor mensen die van wat koeler houden is de winter aan te raden. Overigens wordt het in Cuba nooit warmer dan 40 graden, maar door de hoge luchtvochtigheid voelde elke dag als de warmste dag van het jaar in Nederland. Neerslag hebben we slecht 1 dag overdag gehad, over het algemeen regent het 's avonds (onweer)."
  • Wij gingen in 2004 naar het oosten in juni, wat normaal niet het beste seizoen is. Toch hebben we niet veel regen gehad. De planten stonden ook meer in bloei, wat heel mooi is. Het was wel heel warm, vroeg opstaan en starten was de boodschap.
  • Blanche en Douwe (2008) Wij waren er in juli en augustus, de heetste maanden van het jaar. Als je maar vroeg begint met fietsen is het goed te doen. Wij zaten elke dag voor 7 uur op de fiets en deden s'middags na een douche een siesta. Het licht is trouwens s'ochtends vroeg prachtig om te fotograferen en filmen.
  • Wim en Corrie (2011). Wij fietsten in maart en april. Ook toen was het al snel heet. Bij het opstaan vaak al zo'n 26 graden. Wij stapten op om 6.45 uur en probeerden rond 12.00 en 12.30 uur van de fiets af te zijn. Neem voldoende drinken en eet op tijd!! Zorg ook dat je genoeg drinken bij je hebt. Er is niet altijd en overal wat te verkrijgen!! Tenslotte is het wellicht ook goed om niet te denken "100km = 4 uur fietsen". Dit werkt niet met deze temperaturen en als je nog wat zien en doen wilt onderweg. Wellicht overbodige info voor ervaren fietsers, maar als beginners maakten wij deze fout de 1e paar dagen wel.

Windrichting

  • Het is belangrijk om van Oost naar West te fietsen, op die manier fiets je altijd met de wind mee. In het westen kun je b.v. eerst de bus nemen naar Trinidad en vandaaruit westwaarts fietsen tot Vinales en terugkeren met de bus naar Havana.

Onderdelen en reparatie[bewerken]

  • Wij hadden reserveonderdelen bij. Onderweg zijn we geen fietsenmakers tegegekomen. We hebben ook geen pech gehad, zelfs geen enkele lekke band.
  • Reserve-onderdelen zijn nauwelijks te krijgen. Er zijn wel 28 inch banden te koop, maar gek genoeg passen die vaak net niet om onze velgen.
  • Het is aan te raden zelf een reserve binnenband en buitenband mee te nemen en spaken, afhankelijk van de kwaliteit van de onderdelen op je fiets.
  • De behulpzaamheid is groot, het lukt waarschijnlijk wel om een lift te krijgen, ook al is dat illegaal.

Leven[bewerken]

Overnachten[bewerken]

Casas particulares

  • We hebben enkel gelogeerd in casas particulares. We hebben enkel een camping gezien in Vinales. Als toerist kun je niet in alle hotels terecht. Sommige hotels of bungalows zijn enkel toegankelijk voor Cubanen. De casas zijn een echte aanrader, ongeveer 20 € per nacht. Het eten in de casas is ook beter dan in de hotels.
  • De casas particulares zijn verre te verkiezen boven de hotels. Je wordt er vriendelijker onthaald en je leert het Cubaanse leven beter kennen dan in hotels. Indien ze er een liscentie voor hebben kun je er ook eten en anders zenden ze je desgewenst wel naar een paladar, een particulier restaurant. Het eten in een casa is doorgaans veel beter dan in een hotel. Het geld dat je uitgeeft komt ook meer rechtstreeks bij de mensen terecht. In zoverre wij weten betalen de officiële casas particulares een jaarlijks vast bedrag aan de staat, en dit is redelijk hoog. Ze kunnen wat inkomsten wel goed gebruiken. 20 dollar is een gemiddelde prijs (2004).
  •  Het slapen en eten bij particulieren is fantastisch! Via de “casas particulares” (let op de blauwe deurstickers) kom je in de wereld van een Cubaanse familie, inclusief hartelijkheid, lokale geheimen, de problematiek van het land en, heel belangrijk, een goed bed en een bord vol warm en gezond eten. Inclusief diner en ontbijt kost het 20 tot 30 pesos convertible voor twee personen. Dorpjes lijken minder mogelijkheden te hebben en in Cuba moet met een vergunning hebben om een casa particular aan te bieden (veel controle).
  • Illegale casas particulares zijn spannender, aangezien de eigenaar een enorm risico neemt. De boete is namelijk onmenselijk hoog. De prijzen en de service staan op hetzelfde hoge niveau. Tom Onderstal (2003): "Wij hadden veel moeite om een route uit te stippelen waarbij we iedere nacht in een hotel of een casa particular zouden kunnen overnachten (afstanden liepen uiteen van 70 kilometer tot 100 kilometer). We hebben af en toe in slechte accommodaties moeten slapen (bijvoorbeeld motel Bitiri in Mayari). Een overnachting in een casa particular is altijd aan te raden boven een hotel, omdat de kwaliteit en service hiervan tien keer beter is. Fietsen kunnen overal veilig gestald worden, maar bij hotels moet je af en toe een dollar aan de bewaker betalen. Hotels kostten tussen de 20 en 25 dollar voor een 2-persoons kamer. Een kamer bij een casa particular kost tussen de 15 en 20 dollar en een huisje bij een campismo popular ongeveer 12,50 dollar. In alledrie de gevallen is ontbijt niet inbegrepen."


Campings

  • Echte campings voor tenten zoals in Europa vind je op Cuba niet.
  • Soms kun je kamperen in de tuin bij plaatselijke families.
  • Let op: De zogeheten campismos zijn beslist geen campings maar terreinen waar je een bungalow of hutje kunt huren; soms alleen voor Cubanen bedoeld, soms mogen ook buitenlanders hier gebruik van maken. Peter de Rijk (2008): "Ik betwijfel of je op zo'n campismo een tent zou mogen opzetten, de regels zijn erg streng."
  • Tom Onderstal (2003): "We hadden geen tent bij ons, maar goede (wild-) kampeermogelijkheden heb ik onderweg zelden gezien en campings bestaan volgens mij helemaal niet. Wel hebben we bij zogenaamde campismo popular overnacht, maar dit heeft niks met een camping te maken. Bij een campismo popular is het mogelijk om tegen een laag bedrag een huisje te huren."

Specifieke adressen

  • Een echte aanrader is ons beginadres in Havana bij Rafael. Hij is heel behulpzaam en reserveert voor u de volgende etappes. Wij mochten bij hem ook onze fietsdozen laten staan. Hierbij het email adres : virtudes624@yahoo.es
  • Prima nieuwe casa (02-2016) bij Liuba Gonzales in Santa Marta (deelgemeente Varad.) , juist 1 km voor de grote toegangsbrug naar Varadero. Van de Intern. luchthaven van Varadero was het juist 24km fietsen. Bagage (fietsverpakking enz. ) kon hier gratis en probleemloos 7 weken blijven. Grote woonkamer, slaapkamer én badkamer én 2 terrassen voor 20 Cuc/nacht. Uitgebreid ontbijt (5 Cuc) en heerlijk diner (10 Cuc), Liuba kent er wat van!!! Was een mooie start van een aangename fietsreis !

CASA LIUBA - Mail : liubajp@nauta.cu // Adres : Calle B no. 17b, betw. Av. 1ra & Av. Indepencia - SANTA MARTA / VARADERO - Tel : 45 610 247 en mobil : 01 - 52 737 595

  • Héél goede casa in SANTA LUCIA, 40 km ten West. v Vinales, mij terecht aangeraden door andere fietsers ( 03-2016).

CASA CUSY : José Ramon Trujillo no. 86 La Loma, Santa Lucia mail : cusi75@nauta.cu // tel : 00 53 5419 0481

Eten en drinken[bewerken]

Paladars

  • Wij hebben steeds in de casas gegeten. Wij kregen steeds een heel uitgebreid ontbijt met heel veel vers fruit en vers fruitsap. Tijdens de dag hadden we dan ook weinig behoefte aan eten. Markten hebben we nauwelijks gezien, wel een paar stalletjes langs de weg. Buiten de steden is het moeilijk om aan eten en drinken te geraken. Best is om genoeg water en wat eten mee te nemen als je vertrekt.
  • Je kunt lekker eten bij particulieren (paladar, of bij een overnachting in een casa particular). Dit in tegenstelling tot staatsrestaurants, waar er niet veel meer dan bonen, rijst, gefrituurde kip op het menu staan. Kosten ontbijt 2-3 peso convertible; diner 7 peso convertible.
  • Voor vegetariërs is het niet altijd eenvoudig. Ze kunnen bij een casa particular of paladar natuurlijk vragen om een vleesvrije maaltijd, al kan het wel eentonig worden (het wordt gewoon de maaltijd maar dan zonder vlees): veel rijst, bonen, spercieboontjes, komkommer, mango,
    banaan, sinaasappels, papaya (seizoensgebonden).

Winkels/supermarkten

  • Eten is soms lastig te krijgen. Zorg dus dat je altijd voorraad bij je hebt. Er zijn niet veel winkels, en vaak is er dan nog weinig te koop. Uitzonderingen zijn de tiendas panamericanas, waar je met pesos convertibles (Cubaanse) cola en sinas, vruchtensap, koekjes, rijst, pasta, en soms creamcrackers kunt kopen. Winkels waar je met peso MN kan betalen verkopen meestal goedkope alcohol (1 liter 'vuurwater' voor 3-4 peso MN), refresco's (blikje cola 10 peso MN), broodjes, rijst en lokale sigaren etc.
Kraampjes
  • Langs de weg verkopen mensen lekkere sappen, fruit (bananen, mango's, en ananassen), en soms koeken en kleine voedzame pizza´s. Erg goedkoop, maar je moet wel met de peso MN betalen.

Drinkbaar water

  • De kwaliteit van water varieert nogal. Het beste is om het ter plekke na te vragen. De lokale bevolking zuivert het water niet, haalt het vaak uit putten. Het is belangrijk veel drinken mee te nemen. Flessen met drinkwater zijn verkrijgbaar bij tiendas panamericanas. Kosten 1 peso convertible per 1,5 liter. Je hebt heel veel water nodig, dus dit wordt erg duur dus. Ontsmettingspillen of een waterfilter loont dus al gauw de moeite, ook omwille van milieuredenen.

Tips 

  • Speciale aanraders voor fietsers en makkelijk te verkrijgen zijn de pizza’s de queso (van 3 tot 5 peso), lekker knapperig, vaak op steenkool gebakken in een metalen vorm. Vraag naar een pizzeria of pizza de queso in bijna het eender welk stadje en de mensen zenden je er wel naar toe. Veelal is dit een privaat huis met een uithangbordje. Zijn slechts op bepaalde uren open, +- tussen 10 en 12 in de vm, in steden ook ‘s avonds tussen 17 en +- 20u.
  • Ook fruit is hemels voor de fietser; in juni is het de tijd van de mango’s, langs de weg staan mensen met emmers om te verkopen. We proefden heel wat van de dertig variëteiten, gaande van de grootte van een peer tot ananas.Ook ananas, guanabana, zapota (vooral het sap), bananen, … 
  

Inentingen & gezondheid[bewerken]

Veelvoorkomende ziekten


Verplichte inentingen

  • Wij hebben ons niet laten inenten. We hebben ook geen gezondheidsproblemen gehad, zelfs niet na het drinken van kraantjeswater. Voor de rest hebben we geen ervaring met medische verzorging.
  • Tom (2003): "De frisdrank die je bij kraampjes langs de weg koopt, wordt niet van flessenwater gemaakt. Desondanks zijn we niet ziek geworden."

Beschikbaarheid hospitalen / dokters

  • De gezondheidszorg in Cuba heeft een heel hoge standaard. Zelf hebben we geen ervaring met hospitalen, maar indien je het kan betalen, kan je ongetwijfeld terecht in klinieken of bij dokters.

Gevaren (verkeer / natuur)

Informatiebronnen[bewerken]

Reisverslagen[bewerken]

Videoverslagen op het Internet

</div>

Landkaarten[bewerken]

Reisgidsen[bewerken]

  • De Cycling Lonely Planet beschrijft 42 routes over het eiland. Het is een goed bruikbaar boek, al stamt het uit 2002 en wordt het vooralsnog niet meer in herdruk genomen.
  • Vlieg & Fiets brengt een fietsrouteboekje uit met routebeschrijvingen in Cuba: www.vliegenfiets.nl. Dit boekje is alleen verkrijgbaar als je bij Vlieg & Fiets je reis boekt.
  • Global Cyclist geeft een aantal fietsrouteboekjes uit voor Cuba en kan je vliegreis, vervoer vanaf het vliegveld en de eerste dagen verblijf regelen. Ook het eind van je vakantie kan een overnachting en vervoer geregeld worden, ondersteund door een lokale agent. Zie www.global-cyclist.com.
  • Wim en Corrie (2011). Wij hebben zeer dankbaar gebruik gemaakt van Bicycling Cuba van Wally and Barbara Smith. (ISBN 0881505536). Zeer handig boekje met korte intro over Cuba. Wat te doen en verwachten met fietsvakanties. Vooral ook veel routes, kaartjes en zeer gedetailleerde routebeschrijvingen! Je hebt verder niets nodig eigenlijk !!

Boeken[bewerken]

GPS tracks[bewerken]

  • Blanche en Douwe 2008: Het is verboden om een GPS mee te nemen naar Cuba. Dit stond zelfs in de nieuwe folder over invoerrechten van de Douane op Varadero airport. Eentje meenemen is dan ook op eigen risico, er bestaat een kans dat je je dure apparaat kwijt bent.

Nuttige links[bewerken]

  • Ambassade: Scheveningseweg 9; Den Haag; (31-70) 360 6061; www.embacuba.nl .
  • Consulaat: Conradstraat 38; D-4-111; Rotterdam; (31-10) 206-7333/34; www.embacuba.nl . Hier kun je je visum regelen.
  • http://www.fietsvakantielinks.nl/Landen/Fietsvakantie%20Cuba.html veel links met fietsvakantieinfo Cuba, o.a routes, kaarten, gidsen, GPS, overnachtingen en vervoer, etc
  • http://www.landenkompas.nl/cuba - Belangrijke en nuttige reisinformatie
  • Vlieg & Fiets: www.vliegenfiets.nl . Brengt fietsrouteboekjes met routebeschrijvingen in onder andere Cuba. Daarnaast kan deze organisatie je vliegreis, vervoer vanaf het vliegveld en eerste dagen verblijf regelen.
  • Global cyclist: www.globalcyclist.nl Geeft fietsrouteboekjes uit van o.a. Cuba en kan je vliegreis, vervoer vanaf het vliegveld en de eerste dagen verblijf regelen. Ook het eind van je vakantie kan een overnachting en vervoer geregeld worden, ondersteunt door een lokale agent.

Tips[bewerken]

  • Het is verboden om een GPS mee te nemen naar Cuba. Dit stond zelfs in de nieuwe folder over invoerrechten van de Douane op Varadero airport. Eentje meenemen is dan ook op eigen risico, er bestaat een kans dat je je dure apparaat kwijt bent. Overigens is het niet moeilijk navigeren in Cuba, er zijn niet zoveel wegen. Zelfs de steden zijn makkelijk.
  • Astrid: "in tegenstelling tot de informatie in reisgidsen en de landeninfo van Vlieg&Fiets doet je Europese GSM het wél op Cuba, voorzover je netwerkdekking hebt (in de grote steden). Meenemen dus." Blanche: De GPS is officieel verboden. Er zijn gevallen bekend dat de douane de GPS confiskeerde!! Wij hebben de GPS wijselijk thuisgelaten. Een GPS is ook niet echt nodig.
  • Ati en Marise: "Cuba is een land in wanhoop door de politieke situatie, dat maakt het, helaas, ook bijzonder om het te bezoeken. Niemand weet hoe het na Fidel Castro eruit gaat zien, maar ik hoop beter voor de Cubaan."
  • Ati en Marise: "Qua natuur is Cuba in het deel waar wij zijn geweest niet heel bijzonder, maar dat is natuurlijk zeer persoonlijk en afhankelijk van wat je reeds hebt gezien. De omgeving van Vinales is zeer groen, ook goed om een tochtje te wandelen. Verder schijn je goed te kunnen duiken en van het strand genieten. Ja, en Havana is een must."
  • Wim en Corrie (2011). Wij hebben vanuit La Boca (Trinidad) een dagtocht gemaakt met een catamaran naar een eiland met een aantal leguanen erop. Heerlijke dag gehad. Boot wordt regelmatig stil gelegd om te kunnen zwemmen en snorkelen (alles op de boot aanwezig), lunch op het eiland met de leguanen waar ook heerlijk poosje relaxed kan worden op zonnebedden. Daarnaast is de heel dag drinken inbegrepen.