Bulgarije

Inleiding

Situeringskaart

<googlemap scale="yes" height="450" zoom="7" type="terrain" lon="25.411377" lat="42.811522" version="0.9"> </googlemap>

Fietsen in Bulgarije

• Bulgarije heeft een fietser veel te bieden: De Donauvallei, een prachtige bergstreek (zuiden), zon en een vriendelijke bevolking. Er lopen van oost naar west twee middelhoge bergruggen. De noordelijkste is het Balkangebergte en bestaat voor een groot deel uit kalksteen waarin zich veel grotten en onderaardse rivieren bevinden. Ten noorden van het Balkangebergte stroomt de Donau, de grensrivier met Roemenie. In de vlakte van Donau en Balkangebergte liggen lichtgolvende graanvelden en akkers met zonnebloemen. Het zuidelijke berggebied wordt gevormd door drie dichtbeboste bergstreken, het Rila-, het Pirin- en het Rhodopegebergte. Dit laatste gebergte is naar het oosten toe dunner bebost. Je vindt er nog tal van kloosters, soms nog in gebruik. Sofia kan maar weinig fietsers bekoren: grote sombere gebouwen en weinig terrasjes. Plovdiv, qua grootte de tweede stad, heeft een mooie oude binnenstad. De Zwarte Zeekust wordt druk bezocht door toeristen. (Bron: Fietsen in Europa, ENFB)
  

Het land en de mensen

Bevolking en taal

Communicatie met de lokale mensen

• De bevolking gebruikt het Cyrillische schrift. Het is dus handig om het Cyrillische alfabet te leren (zie http://www.omniglot.com/writing/bulgarian.htm ).
• Buitenlandse talen kent vrijwel niemand, met uitzondering van jongeren: zij spreken vaak Engels. Bij enkele campingbazen of pensionhouders konden fietsers terecht met de Duitse taal.
• De mensen zijn over het algemeen erg geduldig en bereid je het nogmaals met handen en voeten uit te leggen. Spreek je wat Russische woorden dan is dit een voordeel.
• Houd er rekening mee dat ja en nee knikken de omgekeerde betekenis hebben.

Gastvrijheid

• De bevolking is erg aardig en gastvrij. Ze begrijpen alleen niets van het fietsen en sturen je telkens naar de grote weg richting Zwarte Zee.
• Peter Das (2006): "In huis doe je bij de voordeur je schoenen uit. (Beter ook als ze zeggen dat het niet hoeft.) Je loopt op sokken of op (gasten-)pantoffels."
• Peter Das (2006): "Als je op de WC een emmertje met deksel ziet, kan het bedoeld zijn voor gebruikt WC-papier dat je niet moet doortrekken."

Veiligheid

• Peter Das (2006): "Bulgarije is over het geheel een veilig land voor eenzame fietsers. Neem normale voorzorgen. Bulgaren zelf klagen over toenemende diefstal, inbraak en zakkenrollerij en mijn indruk is dat die cijfers hoger liggen dan in Nederland."
  
• Peter Das (2006): "Er zijn een paar gevaarlijke trajecten zoals op de E80/E85 nabij de Turkse grens, waar wel eens auto's en vrachtwagens be- en geroofd worden. [Reise Know How (zie reisgidsen)] noemt een paar beruchte campings en motels die je beter helemaal kunt mijden. Buiten deze plekken is het land heerlijk stil en zijn de mensen eerlijk en gastvrij."
  
• Soms kom je op binnenwegen vervelende honden tegen.
  

Geld

Munteenheid

De munteenheid is de lev. 1 euro is bijna 1.96 lev waart (april 2017).

Wisselen (euro’s, dollars)

• Je kunt pinnen in de grotere plaatsen, Euro’s zijn overal makkelijk te wisselen.

Visum

Vanuit Belgie / Nederland

Nederlanders en Belgen hebben geen visum nodig voor Bulgarije.

Communicatie

Internet

De meeste wifi-netwerken zijn beveiligd met een wachtwoord, maar op bijv. tankstations is vaak wifi zonder wachtwoord en anders kunnen ze je daar het wachtwoord vertellen.

Fotoverzameling

Rila klooster

Fietsen

Hoe er te komen

Per vliegtuig

• Er zijn lijndiensten van Schiphol naar Bulgarije. Het meenemen van de fiets is per maatschappij verschillend. Altijd verstandig om bij het boeken naar de voorwaarden te informeren. Tip: Er zijn diverse low budget vluchten op het Griekse Thessaloniki (vooral vanaf Duitsland goedkope aanbiedingen) waarvandaan het 1 a 2 dagen per fiets tot de Bulgaarse grens is.
• Blanche beschrijft hoe je fietsvriendelijk het vliegveld kan verlaten (zie Tips).

Per boot

• Je kunt ook vanaf Turkije komen met een passagiersboot.
  

Per trein

• Per trein naar Sofia: vanuit West-Europa via Italië of Hongarije naar Belgrado. Vanaf Belgrado nachttrein naar Sofia.

Lokaal vervoer

Fiets op bus

• Bussen rijden frequent en zijn niet duur. Grote bussen waarmee je fiets mee meekan, rijden er echter bijna niet. Een ander probleem is het ontbreken van dienstregelingen. Vraag voor de zekerheid altijd het volgende: "Moga li da vzemam kolelo?" Mag ik de fiets meenemen (Kolelo = fiets).
  

Fiets op trein

• Peter Das (2006): "Treinen rijden niet frequent en het is moeilijk uit te vinden of de fiets meekan. Je koopt een aparte kaart voor de fiets ('taks bagazh') en in de trein moet de fiets afgeladen worden. Een exprestrein is duurder dan een stoptrein en de fiets mag er niet in. Soms lukt het toch."
• Blanche (2007): "Een fietskaartje voor de trein kost 2 leva = 1 euro. Je fiets gaat mee in de voorste wagon. De treinen waarop fietsen meemogen zijn erg langzaam!"

Fiets op boot

• Over de Donau en langs de kust varen regelmatig bootdiensten langs grotere plaatsen, je fiets kan mee.
  

Fietsroutes

Bestaande fietsroutes

• Esterbauer heeft onlangs (2006) het laatste deel van de Donauroute van Budapest naar Roemenië uitgebracht. Deze route loopt ook door Bulgarije. Zie voor meer informatie www.esterbauer.com en www.ecf.com . Een meer gedetailleerde omschrijving van het traject is te vinden op http://www.donau-info.org . Dorenda volgde in maart 2017 de Donauroute vanaf de Servische grens tot aan Nikopol en was een beetje teleurgesteld. Er was slechts hier en daar een bordje van de route te vinden en de wegen liepen het grootste deel van de tijd 1-2 km van de Donau vandaan, zodat de rivier niet zichtbaar was. De route gaat erg op en neer, terwijl er vlakbij een mooi vlak rivierdal is, waar echter geen weg loopt. Aan de Roemeense kant schijnt ook een route te zijn, die aantrekkelijker lijkt wat dat betreft.

Leuke trajecten

• Paules Dukker en Ilona Berkhof (2009): Zijn van Svilengrad (nabij de Griekse grens), via Smoljan naar Petrich (nabij Macedonie) gereden. Met name de route. Vooral het gedeelte Smoljan, Dospat, Goce Delchev is erg de moeite waard.
• De weg van Veliko Tarnovo naar Burgas over de bergpas is heel mooi, maar er is wel redelijk veel vrachtverkeer.
• Weg 9 (E87) van Burgas naar de grens met Turkije heeft mooi glad asfalt, er is niet veel verkeer, hij loopt door een schitterend bebost berggebied, er zijn flink wat klimmen, maar die zijn niet te steil, en er zijn ook heel wat prachtige afdalingen.

Wegen en verkeer

Staat van de wegen

• De E-wegen zijn meestal goed geasfalteerd maar druk en formeel zelfs verboden voor fietsers (informeer ter plekke!). Soms is er echter geen alternatief voor handen. In dat geval doet de politie er niet moeilijk over.
  
• De binnenwegen zijn van wisselende kwaliteit, soms veelvuldig gerepareerd asfalt, kinderkopjes of gravel, maar rustig en doorgaans redelijk te befietsen. Let er op dat niet alle binnenwegen op de kaarten staan.
  
• Soms kom je vervelende honden tegen.
  
• In de bergen kun je vrij steile wegen tegenkomen met hellingen van boven de 15%.
  
• Kijk uit voor de diepe, slecht zichtbare putten aan de zijkanten van de wegen.
  
• Paules Dukker en Ilona Berkhof namen de weg van Smoljan via Mugla naar Borino. De weg naar Mugla was stijgend doch erg mooi. Voorbij Mugla bleek de weg niet meer in gebruik te zijn (diverse aardverschuivingen en alle bruggen niet meer functioneel).

Verkeersdrukte / gevaar

• De wegen zijn over het algemeen vrij rustig, er is weinig autoverkeer. Sofia is een uitzondering. Peter Das (2006) daarover: "In Sofia is het verkeer gevaarlijk voor fietsers. Vrachtauto's en taxi's houden rekening met je, anderen niet. Draag goed zichtbare kleding."
• In 2007 zijn wij (Douwe en Blanche) op deze wijze zonder al te veel drukte van het vliegveld weggereden. 
• De Bulgaarse automobilist gedraagt zich correct over het algemeen: men rijdt rustig en toetert niet telkens.
• Let er op dat verkeer op verkeerspleinen altijd voorrang heeft.
  

Bewegwijzering

• De bewegwijzering is prima langs de grote wegen goed. Elders ontbreekt soms deze.
  
• Vaak zijn de plaatsnamen alleen in het Cyrillisch.
  

Beste fietsperiode

Seizoenen (droog / nat)

• April, mei, juni en september, zijn de beste fietsmaanden, dan mijd je de grootste hitte van de zomer en de koude van de winter. 's Zomers is het wel heerlijk fietsen in het berggebied: af en toe een wolkje en niet te heet. 's Avonds kan het er flink afkoelen. In de dalen kan het erg heet worden.

Onderdelen en reparatie

Reserveonderdelen

• Peter Das (2006). "Neem reserve-onderdelen mee. En zeker remblokjes. Zelf banden plakken is vanzelfsprekend en op stille wegen meer reparaties kunnen doen is altijd handig. Zoek, als geen fietsenmaker te vinden is, hulp in een garage (of bij een sleutelmaker!) waar ze een fietser meestal graag en verrassend vakkundig helpen. Goed opgepompte banden rijden minder gauw lek. Een reserve-buitenband meenemen is gezien het wegdek niet overdreven. Koop die dan bij aankomst daarginds, dat is makkelijker dan meenemen uit Nederland. In steden vanaf 50 000 inwoners is meestal een fietsenwinkel."
  

Fietsenmakers

• Sofia heeft verschillende goede fietsenwinkels met redelijk up to date onderdelen van de bekende merken.

Leven

Overnachten

Campings – wildkamperen – natuurcampings

• Het aantal campings in Bulgarije neemt sterk af. Langs de kust zijn er nog maar enkele, de meeste zijn vervangen door dure resorts.
• In het binnenland zijn campings op fietsafstand te vinden maar het blijft een beetje uitkienen. Er zijn grote en luxe campings maar ook kleine, eenvoudige. De sanitaire voorzieningen laten helaas veelal te wensen over, soms zelfs smerig. De kosten zijn laag.
• Een overzicht van campings is op te vragen bij het verkeersbureau.
• Op de meeste kampeerterreinen staan houten huisjes die je kunt huren.
• Wild kamperen is officieel verboden, en niet aan te raden i.v.m. wilde honden en kwaadwillende mensen. Vraag liever toestemming aan een landeigenaren om op hun erf te staan en ze zullen je graag alle hulp bieden die je nodig hebt.
• Paules Dukker en Ilona Berkhof (2009) hadden geen problemen met het wild kamperen. Meestal hebben we in het bos of langs een verlaten weg onze tent opgezet. Dorenda en Maciek (2017) hebben ook nergens problemen gehad met wild kamperen.

Guesthouses, lodges en hotels

• Hotels zijn er voldoende, mensen willen je wel op weg helpen.
• Er zijn ongeveer 50 jeugdherbergen.

Particulieren

• Je wordt snel bij mensen thuis uitgenodigd.
• Blanche (2007): "Overnachten doe je het best bij particulieren; beste prijs/kwaliteit verhouding. Wij betaalden in 2007 gemiddeld 30 leva/15 euro voor twee voor een kamer met vaak een eigen badkamer. Hotels en kamers staan erg slecht aangegeven of helemaal niet. Vraag de lokale bevolking en men brengt je vrijwel altijd met de auto, brommer, ezel naar een mooie slaapplaats!"

Eten en drinken

Kookbrandstof

• Er is nergens butagas te koop, wel loodvrije benzine.
• Wasbenzine is ook heel moeilijk te vinden (of misschien helemaal niet).

Supermarkten

• Het voedsel is beter en gevarieerder van kwaliteit dan in Roemenië.
• Wat te koop is aan voedsel en drank hangt af van het seizoen. De plattelandswinkels hebben over het algemeen een beperkt aantal groente en fruitsoorten. Meer keus heb je op markten en in groentewinkels in grotere steden. In de dorpen is het soms zoeken naar groenten, maar er is altijd wel iets te koop.
•  Heerlijk is het maïswittebrood dat ’s ochtends gebakken wordt. Ontbijten is echter meestal geen leuke bezigheid in Bulgarije. Slecht brood. Dus een lekkere picnic zit er ook niet in.
• Jam, koekjes, (schapen)kaas, conserven en zoet gebak zijn overal te koop. Meer moeite moet je doen voor zuivelproducten, chocolade, limonade, babyproducten (luiers, melkpoeder) en fotorolletjes.

Restaurants

• Onderweg zijn her en der eethuisjes te vinden waar het eten niet duur is.
  
• In Sofia kan je uitgebreid eten voor weinig.

Drinkbaar water

• Drinkwater is geen probleem, overal zijn bronnen en kraantjes. Het water smaakt prima.
• Water: In de bergen vind je vrijwel overal bronnetjes. Water kopen is daarom niet nodig.

Informatiebronnen

• Ambassade: Duinroosweg 9; 2597 KJ Den Haag; (070) 350 3051; http://www.embassy-bulgaria.nl

Reisverslagen

Reisverslagen in de Wereldfietser/Vakantiefietser en andere tijdschriften

• David Gout "Vergeten Europa: Fietsen van Hongarije door Roemenie naar Bulgarije." De Wereldfietser (Zomer 2008) pp. 6-7.

Reisverslagen elders op het Internet

• Je vindt de route in een foto/video verslag uit 2007 van Blanche (2007) hier en hier
• Minko Oh (2003, 2004 én 2005) : http://wizardofoh.nl
• Peggy en Frank (2002-2003) : http://members.lycos.nl/frere
• "Verre fietsers" Ed en Myrthe reisden in 2001 door het land: http://www.verrefietsers.nl
• Vakantiefietser Eric Schuijt geeft een reisimpressie op http://www.vakantiefietser.nl
• Reisverslag Bulgarije (in pdf)
• Dorenda reed in maart 2017 door Bulgarije (deel 1 en deel 2)

Video's

• Op Vimeo vind je video's van reizen van Wereldfietsers van én over de gehele wereld. http://vimeo.com/groups/wereldfietser.
• - Shopska for ever! - videoverslag van Blanche en Douwe van een fietsreis van een maand door Bulgarije zomer 2007 http://www.vimeo.com/1882444

Landkaarten

• Reise Know How (1:400.000). Helder, water- en scheurvast.
• DataMap (1:530.000). De prettigste kaart. Verkrijgbaar onder meer op het plein rond de Sveta Nedelja-kerk in Sofia, in Cyrillisch en Westers alfabet. Hij geeft hoogtes in kleurgradaties. Elke kleurstap is 300 meter hoogteverschil of plm. een uur trappen. Witte wegen op deze kaart zijn vaak niet meer dan karresporen. In de bergen zijn zelfs gele wegen meestal ongeasfalteerd. Er is een zakkaart-uitgave van, op dezelfde schaal, voorlopig alleen in Cyrillisch alfabet. Voor veel fietsers is deze zakkaart een uitkomst.
• Domino "Roadmap Bulgaria" (1:540.000). Geeft ook kleinere wegen (naast de snelwegen!) aan. Wel zo handig als je het drukke verkeer wil mijden.
• Geocenter, Eurocenter (1:800.000). Deze kaart is prima. De grote plaatsen worden op deze kaart behalve in het Romeinse schrift ook in het Russische schrift weergegeven.
• Peter Das (2006): "Het beste adres voor kaarten in Bulgarije is het Odysseia-in, in Sofia vlak bij de Sveta Nedelja-kerk."

Reisgidsen

• Lonely Planet (2005) "Bulgaria".
• Rough Guide (2005) "Bulgaria".
• Reise Know How (2003) "Bulgarien". Geeft de uitgebreidste lijst overnachtingsmogelijkheden per plaats, waaronder campings.
  

Boeken

• Harry Wagenaar (2005) "Afstand: vijf maanden op de fiets door Europa." Uitg. Boekenplan. ISBN 9071794954
• Frank van Rijn (2002) "Bulgaars voor Beginners" in "De Poort van de Maan." Uitg. Elmar. ISBN 9038913168

Nuttige links

http://www.fietsvakantielinks.nl/Landen/Fietsvakantie%20Bulgarije.html : veel links met fietsvakantieinfo Bulgarije, o.a routes, kaarten, gidsen,GPS,overnachtingen,vervoer,algemeen etc

http://www.trentobike.org/Countries/Bulgaria : De Trento Bike Pages bevatten enkele fietsverhalen over Bulgarije.

http://www.geocities.com/konstantinsmountains : Konstantin's Mountains

http://www.homestead.com/travelinhobo/Bulgaria.html : Travelinhobo Bulgaria

http://bgbybike.tripod.com/our_offer.htm : Hulp bij het plannen van je route

http://www.therucksack.net/bulgaria.html : Rucksack.net Bulgaria

http://www.bgmaps.com/ : Gedetaileerde kaarten

http://www.domino.bg/ : Digitale straatplattegronden van Bulgaarse steden (in het Bulgaars)

http://www.embassy-bulgaria.nl/ : Bulgaarse ambassade in Den Haag

http://www.landenkompas.nl/bulgarije: Belangrijke en nuttige reisinformatie

Tips

Hoe kom ik snel weg vanaf Sofia's vliegveld?

(Douwe en Blanche 2007) Onderstaande route is bestemd voor mensen die niet naar het centrum van Sofia willen fietsen, maar direct de stad uit. Zij beschrijft een route richting het Zuiden via de berg Vithosa.

Fiets van het vliegveld weg tot de t- splitsing. Rechts gaat de weg over in een soort viaduct.Sla links af. Rijd tot aan de volgende t-splitsing. Sla rechtsaf onder de spoorbrug. Ga direct rechtsaf en fiets tot de stoplichten. Hier ga je linksaf. Het eerste hotel (dat fietsinpak materiaal bewaart!) vind je op 7 km van het vliegveld bij het eerste kruispunt met stoplichten naast het pompstation B+. Hotel Gorubliansko Hache, Tsarigradsko schose BLV 357. 40 leva 2 personen. Wat verderop (29 km van het vliegveld) en mooier gelegen vind je een slaapplaats in Zhelezenitsa. Hotel Lamrutsya. Volg het kaartje tot in Pancharevo. Ga bij groot overheidsgebouw rechts door parkeergarage. Sla linksaf en vraag naar de weg naar Zhelezenitsa (pittig klimmetje!). Aan het eind van het dorp staat het twee kamer hotel aangegeven als restaurant. 30 leva + ontbijt 2 personen. Absoluut de moeite waard! (De route staat aangegeven in het groen)

Wegfietsen van Sofia airport