Vering
Als je de hele dag op de fiets zit, wordt je aardig door elkaar geschud. De klappen en de vibraties moet je met spieractiviteit opvangen, het gehobbel is dus niet alleen oncomfortabel maar ook vermoeiend. Geen probleem als je fit bent, maar als je moe wordt is het fietsen nog oncomfortabeler!
De oneffenheden van het wegdek worden doorgegeven naar de fietser via de fiets. Heel grof kun je stellen dat de voorkant van de fiets de handen en de armen en de nek belast, en dat stoten van het achterwiel het zitvlak en de wervelkolom belasten. Hoe groot die stoten zijn hangt af van het wegdek, de rijsnelheid, de manier waarop je op de fiets zit en de fiets zelf. Zo rolt een groter wiel makkelijker over een gat als een klein wiel, is er wel wat verschil in de stijfheid van de voorvork, hebben de banden invloed enz. Het heeft dus zin om bij de keuze van de fiets op het comfort te letten.
Vering op een conventionele fiets
Invloed van het frame
Wat vering betreft is het diamantframe een zeer stijve constructie. Zeker bij een vakantiefiets is de invloed die het framemateriaal of de buisdikte heeft op de trillingsdoorgifte klein ten opzichte van de centimeters veerweg in de banden en het zadel. Bij een kale fiets met harde banden is het verschil tussen een hard en een verend frame goed te voelen. Vakantiefietsen moeten echter juist stijf zijn om ook met veel bagage stabiel te blijven en hebben bovendien vaak brede en daardoor comfortabele banden. De vering van de wielen is helemaal verwaarloosbaar. Iedereen die wel eens geprobeerd heeft een opgebouwd wiel zonder band iets in te drukken weet dat.
Dikke banden
De eenvoudigste en toch zeer effectieve manier om het veercomfort te vergroten is het monteren van bredere en daardoor ook hogere banden. Vooral Schwalbe zet in op heel brede banden, veel types zijn leverbaar tot 47mm, en de Big Apple zelfs in 60 mm (zowel in 26" als 28"). Conti en Nokian doen ook trouwens dapper mee met deze ontwikkeling, Nokian heeft zelf een 75mm brede noppenband voor heel extreme expedities! En is dat nog niet breed genoeg? Onder andere Surly maakt nu speciale frames voor banden die 100mm breed zijn!
Bredere banden hoeven niet zo hard te worden opgepomt en zijn zeer effectief in het wegdempen van de ruwheid van de weg. Ook bij grotere oneffenheden nemen dikke banden de scherpste kantjes weg, en is het comfort minstens net zo goed als met een goedkoop veersysteem. Ook prettig bij dikke banden is extra grip die je hebt op slechte wegen. Hoe breed je kunt gaan met dikkere banden ligt aan het frame, want de banden moeten nog wel tussen de remmen en de framebuizen passen. Nadeel van dikkere banden is meer luchtweerstand boven de 20 à 30 km/u afhankelijk van de wind en misschien meer rolweerstand, maar dat laatste geldt alleen op een perfecte asfaltweg.
Verende stuurpen
Geheel verdrongen door de complexere verende voorvorken, maar soms kon je ze nog tegen. Bij de parallelogramsystemen met heel veel scharnieren gaat het stuur zonder te draaien op en neer, maar er zijn ook typen met maar één draaipunt waarbij de handvatten wel draaien bij het veren.
Verend stuur
Sturen zijn niet absoluut stijf, zoals je heel goed merkt met een vlinderstuur. De een vindt dat prettig, een ander kan daar niet aan wennen.
Zadel
Kunststof of carbon zadels uit één stuk hebben vrijwel geen vering. Traditioneel vormgegeven zadels hebben altijd wel al wat vering door de hangmatconstructie, maar vooral bij de leren zadels zie je ook uitvoeringen met schroefveren voor nog meer veerweg. Dit soort vering helpt vooral naarmate je meer rechtopzit, omdat je dan steeds meer gewicht op het zadel brengt. Rij je altijd hard (zoals op een racefiets) dan hebben veren hier minder zin, omdat je minder zit en met meer gewicht op de pedalen staat. De vering van zadels met veren is ook afhankelijk van je gewicht: ben je zwaar dan geven de veren je meer comfort dan wanneer je licht bent.
Verende zadelpen
Er zijn telescopische modellen en modellen met een parallelogramconstructie. De telescopische modellen krijgen vaak last van speling waardoor het zadel kan roteren, de parallelogramconstructies doen het vaak beter maar zijn alleen te monteren als je voldoende uitsteeklengte boven het frame hebt. De afstand tussen zadel en pedalen varieert natuurlijk bij het inveren, maar de meeste vakantiefietsers zullen hier geen last van hebben.
Vering op een fiets met 'echte' vering
Met de toenemende welvaart worden vakantiefietsen steeds mooier, duurder en technischer. Zo zie je ook steeds vaker fietsen met vering. Alleen een verende voorvork is het simpelst en het meest populair, maar vering voor en achter behoort ook tot de mogelijkheden. Ieder voordeel heeft echter zijn nadeel, zie onderstaande tabel:
| voor | tegen |
|
|
Geveerde fietsen maken een vreemde spagaat. De voordelen komen het best tot hun recht op hele lange verre reizen, maar de extra complexiteit en het beperkte laadvermogen maken ze daarvoor juist onaantrekkelijk. En een korte off-road vakantie is op een ongeveerde fiets ook net uit te houden. Zeker een volgeveerde vakantiefiets blijft daardoor een uiterst zeldzame verschijning.
Hardtail
Een hardtail is de meest verbreide vorm van vering, en bestaat uit een geometrisch iets aangepast frame met een verende voorvork. Voorvorken zijn er te kust en te keur, en er past achter een gewone bagagedrager op. Dit is echter ook direkt het grootste nadeel van dit concept, want je moet nog steeds oppassen bij kuilen omdat de achterbagage vol op het wiel drukt, en dat wiel was toch al het zwaarst belast. Stoten worden ook direkt aan het zadel doorgegeven. Voor valt de bagage wel af te veren met een speciale drager voor tassen of een stuurtas, en uiteraard worden de polsen ontzien.
Volledig geveerd
Bij volledig geveerde fietsen is het probleem het aanbrengen van de bagage omdat de bagage moet meeveren: dat scheelt herrie en schade, en alleen zo kun je de voordelen van vering uitbuiten. Met ongeveerde bagage moet je nog steeds voor iedere kuil oppassen, en combineer je eigenlijk alleen de nadelen van geveerde en ongeveerde fietsen. Er zijn veel volgeveerde mountainbikes, maar achteraf een drager aanbrengen is niet goed mogelijk. (een lichte bvk 2-wielige aanhanger lukt vaak wel) Bovendien zijn mountainbikes doorgaans complex met heel veel slijtagegevoelige draaipunten. Maar ook bij volgeveerde fietsen met kant en klare achterdragers moet je oppassen, want er is veel rommel op de markt. Je kunt alleen prettig fietsen als de drager niet de hele tijd als een kwispelende hond achter je aankomt, maar bij veel fietsen tot nu toe is de drager veel te slap. Een proefrit met volle fietstassen voor de koop is aanbevolen! Maak een lange rit, want om effectief met een geveerde fiets te rijden moet je je rijstijl aanpassen, en dat doe je niet in 100 meter. Geveerde fietsen rijden het best met een 'gepolijste' stijl, zonder gooi en smijtwerk. Met continue rondtrappen, niet voor iedere hobbel opzij gaan, en de vering het werk laten doen komt zo'n fiets het best tot zijn recht. Hoor je meer tot het type fietser uit de categorie 'klopt, veegt en zuigt', dan pomp je te veel energie in de vering, en is zo'n fiets minder effectief.
Telescoopvork
Om productietechnische redenen, en omdat een surrogaat motorfiets makkelijk verkoopt heeft het gros van de half-geveerde fietsen een telescoopvoorvork. De telescoopvork heeft typisch twee evenwijdige onderpoten, die over de benen van de voorvork kunnen schuiven. In de poten zitten de veren en eventueel de schokdempers. Dit is een maakbare constructie, die ook redelijk licht kan blijven. Geloof alleen niet de gewichtsopgave in de folder, want geen enkele fabrikant kan het zich veroorloven om als enige wel een eerlijk getal op te geven.
Het meest betrouwbaar zijn vorken met zo min mogelijk onderdelen en afdichtingen. Een MCU (polyurethaanschuim) of staalgeveerde vork met simpele demping kan goed voldoen. Een luchtgeveerde vork is met oppompen echter makkelijker aan de belading aan te passen. Kies dan wel voor een bewezen model met betrouwbare afdichtingen. Bedenk hoe hoger de veerweg, des te hoger wordt ook de opstap, dus een niet te woeste XC vork (80-120mm veerweg) is te prefereren boven een hele hoge freeride vork.
| effectiviteit | kosten | meergewicht | betrouwbaarheid | naderhand aan te brengen | |
| super brede banden | +/++ | -/++ | 1 kg | ++ | --/++[2] |
| verende zadelpen | /+ | ++ | 0.2 kg | + | + |
| verend zadel | 0 | ++ | 0.1 kg | ++ | ++ |
| verende voorvork | /+ | -/ | 1.3 kg | /+ | + |
| full suspension | ++ | -- | 2.7 kg[3] | -/ | -- |
[1](http://www.lustaufzukunft.de/pivit/comfort/default.html)
[2] Als het past geen probleem, maar anders heb je een nieuw frame nodig!
[3] Met dragers
