Oezbekistan

Inleiding

Situeringskaart

<googlemap type="terrain" scale="yes" zoom="5" lon="62.446289" lat="41.934977" version="0.9"> </googlemap>

Het land en de mensen

Bevolking & taal

Communicatie met de lokale mensen

• De bevolking is zeer gastvrij en zeer nieuwsgierig. Je wordt snel uitgenodigd en ze willen allemaal weten wat je komt doen, waar je vandaan komt, hoe je heet, etc. En ze vragen hoeveel je fiets kost en of ze die kunnen kopen. Ga daar maar liever niet op in.
• Naast het Oezbeeks (een Turks verwante taal) spreekt iedereen Russisch, een enkeling Engels, Duits of zelfs Frans.
• Alle aanduidingen zijn in het Cyrillisch.

Veiligheid

Oezbekistan is een politiestaat! Overal kom je agenten (Militsia) in het groen tegen, vooral in de hoofdstad Tashkent. Alles en iedereen wordt in de gaten gehouden. Op de toegangswegen naar de steden en grotere plaatsen tref je diverse roadblocks aan. Normaal gesproken schenkt men aan een fietser weinig aandacht en kun je zonder problemen passeren. Maar let wel op hoe je je gedraagt, negeer je de agenten volkomen dan loop je grote kans om terug geroepen te worden en al je tassen te moeten uitpakken. Vriendelijk blijven, handen schudden en vertellen over je reis voorkomt veel ellende. T.o.v. het verleden schijnt de situatie wel te zijn verbeterd. Van Franse reizigers werd vernomen dat hun ambassade brieven verstrekt die in geval van politiecontrole tot nut kunnen zijn. Hierin wordt gesteld dat de betreffende persoon onder bescherming staat van de ambassade en men wordt verzocht hem / haar met rust te laten. De Nederlandse consul zegt in een emailwisseling niet bevoegd te zijn dergelijke brieven te verstrekken

Geld

Munteenheid

• De lokale munt is de Som. Deze munteenheid is zeer vermoedelijk niet in NL verkrijgbaar.

Wisselen (euro’s, dollars)

• Dollars worden overal geaccepteerd. Waar je kunt pinnen, kun je ook dollars pinnen.
• De dollars kun je op de bazaar wisselen voor sum. Neem wel een ruime portemonnee mee, want voor 100 dollar krijg je een hele stapel biljetten.
• Blanche: "In de zomer van 2014 konden we ook euro's tegen sommen wisselen en met euro's het hotel betalen."

Betaalkaarten (Maestro -VISA – Mastercard)

• In vijf-sterren hotels kun je pinnen in dollars.

Visum

Vanuit Belgie/Nederland

Vanaf 1 februari 2019 is er voor veel EU landen, waaronder Nederland en België geen visumplicht meer. Ik kreeg in de trein van Beyneu (Kazachstan) naar Nukus (Oezbekistan). Gewoon een stempel in mijn paspoort, goed voor een verblijf van 30 dagen.

Speciale clausules

Er geldt nog steeds de verplichting om je te registreren in hotel (zie overnachting)

Communicatie

Internet

• In de meeste stadjes hebben ze wel internetcafés. In de bergregio's is er nog geen internet aansluiting. (2006)

Telefoon, GSM

• Je mobiel heeft in de steden en grote dorpen bereik.
• Als je naar België of Nederland wilt bellen, moet je eerst 81032 resp. 81031 intoetsen en dan het nummer dat je wilt bellen (zonder 0). 

Post, poste restante

 

Fotoverzameling

Bepaald geen uitzondering: hoe meer goud, des te mooier, hoe meer wodka, des te meer plezier.

Foto: Harry Wagenaar (2008)

Fietsen

Hoe er te komen

Per fiets

Centraal Azie is berucht vanwege de bureaucratie en Oezbekistan niet in het minst. Het verkrijgen van visa is is met ingang van 1 feb. 2019 niet meer nodig. Gerrit Heij- april 2019 Ik heb bij de grensovergangen geen problemen ondervonden. Bij het uitreizen tussen Samarkand en Panjakent (Tj) gingen mijn tassen door een scanner, ik en mijn fiets door een poortje en hoefde er niets open. Wel werden mij hotelregistratieslips uitvoerig gecontroleerd. Ik heb een Fransman gesproken, die dezelfde ervaring had.

Per vliegtuig

Er zijn vluchten naar de hoofdstad Tashkent vanuit verschillende steden in Europa.

Per trein

In maart 2019 ben ik vanuit Beyneu (Kazachstan) met de trein naar Nukus (Oezbekistan) gereisd. Alle grensformaliteiten vonden plaats in de trein. Mijn fiets kon gratis mee, op het balkon van een wagon. Kosten ca. $6,- duur van de reis ca. 14 uur. Let op de aangegeven tijden in Beyneu is "Astana" tijd, bij mij was het in Beyneu 1 uur vroeger.

Lokaal Vervoer

Vliegtuig

Met Russische toestellen worden de binnenlandse verbindingen verzorgd. De fiets kan wel mee, maar soms zul je moeten bijbetalen.

Bus

Bussen zitten altijd heel erg vol, je moet bovendien lang wachten. Het meenemen van de fiets hangt sterk af van de chauffeur. Ritten zijn wel heel goedkoop. Het meeste openbaar vervoer gebeurd met de mini Deawoo Damas busjes en hier past absoluut geen fiets in.

Trein

In april 2019 ben ik met de trein van Khiva naar Buchara gereisd, deze route was nog maar net open (vanaf januari 2019). Een kaartje kan je gewoon op het station kopen. (wel op vertoon van je paspoort). Het station en de trein waren zo goed als nieuw. Neem oploskoffie en/of thee mee, in elke wagon is een samowar met heet water. Ik heb geen restauratiewagon gezien, misschien was hij er wel. Fiets kon gratis mee op het balkon. Op je kaartje staat het nummer van de wagon en je stoel. De reis duurde ongeveer 6 uur. Het station van Buchara ligt nog een flink eind buiten de stad. (Ca. 20 km)

Eerder had ik een trein genomen vanuit Beyneu (Kazachstan) naar Nukus (Oezbekistan), dit was nog een ouderwetse Russische trein met alleen maar bedjes. Hier vond de grenscontrole plaats, maar je kon ook van allerlei (warme en koude) levensmiddelen kopen en zelfs geld wisselen. Ook een imam kwam bij iedereen even langs, ook bij mij.

Liften met de fiets

John en Gudy (2006): "Tip: In de grote steden vind je in de drie sterren en meer hotels veel westerse toeristen gezelschappen. Als je aan de toerleider vraagt of je meemag is dat meestal geen probleem. Tijdens de rit krijg je veel toeristische informatie."

Fietsroutes

Leuke trajecten

• In het zuiden van Oezbekistan tussen Samarkand en Termiz is het aangenaam fietsen, zowel op de doorgaande wegen als de smalle weggetjes. Ieder dorp heeft een kruidenier met alle levensbehoeften. Hotels zijn er niet. Dit deel van het land is behoorlijk bergachtig.

Wegen en verkeer

Staat van de wegen

Wegkwaliteit in het algemeen goed. In de bergen soms wat minder. . De smalle wegen kunnen variëren van slecht asfalt tot steenslag.

Dichtheid van het wegennet

Er zijn vrijwel alleen hoofdroutes (zeker in de woestijn).

Verkeersdrukte / gevaar

De wegen rond de steden zijn tamelijk druk, maar je hebt er niet zoveel last van. In de rest van het land kan het erg rustig zijn. Hier is verkeer een zeldzaam fenomeen (ezels daargelaten). In Uzbekistan wordt veel gefietst en je hebt onderweg veel aanpraak. Echter wonderlijk genoeg niet in een stad als Tashkent terwijl de stad met zijn brede lanen zich daar prima voor leent.

Bewegwijzering

De bewegwijzering is schaars en bevindt zich niet altijd op even logische plaatsen. Als je net een afslag hebt genomen is er de kans dat je na enkele kilometers pas een bord treft. Jammer als je de verkeerde keuze hebt gemaakt. Vrijwel alle namen zijn ondertussen in het Latijns schrift, evenals de straatnamen in de steden, hier en daar echter nog in het Cyrillisch.

Beste fietsperiode

Seizoenen (droog / nat)

• Het beste fietsseizoen is van maart tot mei en van september tot november. Dan heb je lekker mild warm weer. Wel kan er in het vroege voorjaar of het late najaar in de bergen en in de woestijn erg koud zijn. ‘s Nachts is het er koud, overdag rond de 20 à 25°C.
• In andere jaargetijden is het snikheet (40+ in de zomer) of vrij koud (rond 5 graden in de winter).

Toeristisch hoogseizoen

 

Heersende windrichtingen

 

Gemiddelde temperatuur

 

Onderdelen en reparatie

Reserveonderdelen

• In steden kan je op de markt fietsonderdelenhandelaren vinden. Verwacht geen superonderdelen, wel banden, trappers, eenvoudige remmen, alles van dubieuze Chinese / Russische kwaliteit.

Fietsenmakers

• In Samarkand vind je drie fietsenwinkels in de Penjikent straat (Penjikent kuchasi). 

Leven

Overnachten

In Oezbekistan ben je officieel verplicht je voor iedere overnachting te (laten) registreren. Slaap je in een hotel dan wordt dit voor je verzorgd. Bij het verlaten van het land dienen alle nachten compleet te zijn. Er staat een hoge boete op het niet geregistreerd rondreizen. De praktijk blijkt gelukkig soepeler te zijn. Missen er een aantal nachten dan zal daar waarschijnlijk niet moeilijk over worden gedaan. Er doen diverse verhalen de ronde. Een ervan is dat je moet zorgen dat je de eerste drie nachten in een hotel overnacht. Een ander verhaal is dat je maximaal drie nachten aaneengesloten mag missen tussen de geregistreerde.

Campings – wildkamperen - natuurcampings

• Campings zijn er niet, wild kamperen vormt geen probleem. In de woestijngebieden is het vinden van water soms een probleem. Neem zelf waterzakken mee om die onderweg te kunnen vullen. Bovendien is het vinden van een beschutte plek moeilijk. In de bergen daarentegen is dat geen enkel probleem.
• Kamperen is tussen Buchara en Samarkand erg lastig vanwege de vele natte katoenvelden en de dorpen.

Hotels

• Er zijn goedkope hotels, maar je moet die wel weten te vinden. Voor buitenlanders zijn de normale hotels zeer duur.
• Gerrit (2019) Hostel en hotels zijn vrij eenvoudig te boeken via Booking.com prijzen rond €10,- inclusief ontbijt. Lali Opa in Khiva, Rumi in Buchara en B&B Bahodir in Samarkand waren prima hostels.

Particulieren

• In kleinere plaatsen word je vaak uitgenodigd om te blijven slapen.
• Het is soms mogelijk in een school, sportgebouw, etc te overnachten.

Specifieke adressen

• Tip van Whisky uit 2008: vraag op het Registan in Samarkand naar meneer Aschur. Hij heeft een winkeltje in de Ulughbek Medressa en hij verhuurt een 3 kamer woning voor 10E per nacht met keuken, douche etc De kamer is slechts 100 meter van het Registan en is groot genoeg voor 8 gasten!
• Een prima overnachtingsplek (met registratie) voor fietsreizigers in Bukhara is de B&B van Madina en Ilyos. Vriendelijke lui, uitstekende koks en goedkoop. Je kunt er je was doen en onderhoud plegen aan je fiets. Je vind ze aan de Mehtar Anbarstreet nummer 18. Westelijk van het Labi-house voorbij het Azia Bukhara hotel. In de steeg links, de blauwe deur.

• Gerrit 2019: 43km ten noord westen van Samarkand is een ziekenhuis/sanatorium, waar je voor €6,- kunt overnachten in een prima kamer met een eigen badkamer en ontbijt. Geen registratie. (39.8578054, 66.7411826)

• Gerrit 2019: Op OSM kaarten staan aardig wat hotel symbooltjes, maar ter

  plekke bleek er toch niets te zijn, het beste is dubbel checken, dus 
  bijvoorbeeld ook op Google maps.

Eten en drinken

John en Gudy vinden Oezbekistan een van de meest vegetariër-onvriendelijke landen: "Vlees zit werkelijk in ALLES!! We hebben ook veel, in onze ogen, walgelijk voedsel voorgeschoteld gekregen zoals ruggewervels, ogen en ingewanden."

Kookbrandstof

Markten

 

Supermarkten

 

Kraampjes op straat

• In het najaar tijdens fruitoogst is overal aan de rand van de bergen en ook in de bergen fruit te koop. Vaak krijg je als fietser fruit kado. Neem een zak rijst van de bazaar mee en kook al die vruchten en je hebt een heerlijk ontbijt of lunch. Een goed alternatief voor vegetariers.
• Overal zijn wel kleine zaakjes te vinden die van alles verkopen.

• Overal op straat kom je barbecue-standjes tegen. Shorpa is een soort soep op basis van schapevet, met vlees, wortel en aardappel. Samsa zijn bladerdeegdriehoekjes gevuld met uien en schapenvlees of (als je geluk hebt) uien en kikkererwten.
• Brood is fantastisch. Wordt gebakken in een tandoori en is dik en voedzaam en niet flauw.

• Op de bazaar kan je in een afgeknipte petfles de basis van nougat kopen. Heerlijk als broodbeleg.

Restaurants

• Volop goedkope restaurantjes maar de kwaliteit is vaak ver te zoeken. In elk dorpje is wel een tsjajchana te vinden, waar je kunt eten en thee kunt drinken.
• John en Gudy (2006): "Als je een beetje een stevige maag hebt, dan zul je het wel overleven."
• Typische gerechten zijn plov (rijstmaaltijd met gebakken slierten wortel, kikkererwten en hompen vlees). En dan is er natuurlijk nog Shashlik... 

Drinkbaar water

• In bewoonde gebieden kun je overal water in flessen krijgen. Het water is van slechte kwaliteit, behalve in de berggebieden. Het water in de bergen is betrouwbaar. Alleen hoog in de bergen zijn geen stroompjes meer. In de woestijnen is het vinden van betrouwbaar water moeilijk. Water uit flessen zijn daar nauwelijks te koop. Beter kun je thee drinken in een Tsjajchana.

Inentingen & gezondheid

Veelvoorkomende ziekten

 

Verplichte inentingen

 

Nuttige inentingen voor fietsers

 

Nuttige zaken in de reisapoteek

 

Beschikbaarheid hospitalen / dokters

• In iedere grote plaats vind je één of meerdere apotheken. Medicijnen zoals b.v. antibiotica zijn hier zonder recept verkrijgbaar.
• Volgens de reisgidsen is een verblijf in een ziekenhuis niet aan te raden.
• Evacueren naar een ziekenhuis in de enigste optie in geval van ernstig letsel of aandoening.

Gevaren (verkeer / natuur)

 

Informatiebronnen

Reisverslagen

• In 2019 fietste (en treinde) Gerrit Heij vanuit Beyneu (Kazachstan) via Nukus, Khiva, Buchara en Samarkand naar Panjakent (Tadjikistan0

http://bicycletracks.blogspot.com/

• Oezbekistan, fietsen langs de zijderoute (in 2012) Reisschema, reisverslag en foto's van Guido De Vliegher.
• Harry fietste in 2008 door het land en schreef een verhaal hierover.
• Sonya en Aaldrik fietsten in 2007 door Oezbekistan. Hun verhalen en foto's zijn terug te vinden op hun website www.tour.tk. Landeninformatie is te vinden op de Oezbekistan-pagina.
  
• Bernadette fietste in 2007 solo door Oezbekistan. Reisverslag en foto's op www.bernadette.reisprofiel.nl

Landkaarten

• Pilotenkaarten 1:500.000; Amerikaanse stafkaarten, in Nederland verkrijgbaar (maar niet ter plekke), gedetailleerd, maar niet altijd correct.
• Gizi Map "Central Azia" (1:750.000). Redelijke kaart.

Reisgidsen

• Calum Macleod & Bradly Mayhew "Uzbekistan: The golden road to Samarkand." Een geschenk voor je boekenkast. Veel geschiedenis, wetenswaardigheden en hotels. Ook de streken buiten het toeristen circuit komen aan bod.
• Cadogan Guides "Central, Asia The Practical Handbook". Veel praktische en bruikbare informatie over land, cultuur, ed.
• Lonely Planet "Central Asia" (4e editie, augustus 2007).

 

Nuttige links

• www.fahrradreisen.de    fietsinformatie
• www.oezbekistan.startpagina.nl
• www.uzbekistan.com    Uzbekistan homepage
• www.advantour.com/uzbekistan  algemene informatie
• www.hansrossel.com/reisgids/uzbekistanPR.html    algemene informatie
• www.stantours.com/uz_index.html
• www.uf.uz    toeristische informatie
• www.orexca.com     toeristische informatie
•  www.silk-road.com    de zijderoute
•  www.bukhara.net       informatie over Bukhara
•  www.dreambukhara.org   informatie over Bukhara
• www.landenkompas.nl/oezbekistan - Belangrijke en nuttige reisinformatie

Tips

• Omdat je vaak uitgenodigd wordt, is het raadzaam kleine kadootjes mee te nemen vanuit Nederland (ansichtkaarten of foto's van je huis of van je familie).
• Voor mannen zijn er niet zoveel kleding restricties (misschien enkel in de echt afgelegen regio’s waar je beter geen korte broek kunt dragen). Voor vrouwen geldt dat ze zich conservatief moeten kleden.
• Islam wordt in Oezbekistan niet heel erg gepractiseerd. Tijdens Ramadan kan je overal overdag goed eten. Vrouwen kunnen zich goed bewegen over markten zonder lastig gevallen te worden door mannen. Er hangt een leuke ontspannen sfeer op markten.
• www.greatgame.travel      het reisbureau The Great Game Travel biedt interessante informatie over het land
• www.silk-road.com            de zijderoute
• www.marcomeijerink.nl/-portfolio-/pamir-highway            de Pamir Highway
• Het Nederlands consulaat in Tashkent: Building 3, App 74, Kh Samatovoy Street, Tashkent 100000, e-mail: nlconsulate.tashkent [at]gmail.com