Een bestaande fiets verbeteren?

Uit FietsVakantieWiki
Versie door FietsVakantieWiki>M-gineering op 30 apr 2013 om 14:31 (→‎A-Z van conversies)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)

Inleiding

Een nieuwe fiets is natuurlijk leuk. Maar je bestaande fiets houden en eventueel iets aanpassen hoeft ook geen rare actie te zijn. Want wat 10 of 20 jaar geleden een goeie fiets was zal mits -goed onderhouden- nog steeds een prima vakantiefiets kunnen zijn. Toegegeven, de moderne trend van extra brede banden, vering of 26” wielen moet je dan aan je voorbij laten gaan, maar je vermijdt ook de voor de vakantiefiets minder geschikte uitwassen zoals carbon, breed bouwende crankstellen of rare spaakpatronen.

Ga je onderdelen vervangen dan kom je voor de keuze: probeer ik de fiets zo te laten zoals hij was of wil je de boel moderniseren. Die keus is niet altijd vrijwillig, want veel oud spul is niet meer leverbaar. Geloof alleen niet direkt de fietsenmaker, want die verwarren leverbaar vaak met wat ze zelf hebben ingekocht! Zo moeten moderne racefietsen het tegenwoordig met tien kransjes naast elkaar doen, maar dat wil niet zeggen dat je niet ook voor veel minder geld cassettes met 7,8 of 9 kransjes kunt kopen. En goedkope cassettes kunnen uit elkaar, dus als je maar 6 kransjes nodig hebt valt daar ook een mouw aan te passen. Ook aan freewheels valt nog wel te komen, hoewel de kwaliteit en de keuze wel minder is geworden. Je zal alleen even moeten zoeken.

Frames zijn behoorlijk gestandariseerd, dat wil zeggen dat je er nog steeds onderdelen bij kunt kopen om er aan te hangen. Maar koop je een ander frame dan wil dat niet zeggen dat je al je onderdelen kunt overzetten, want er zijn natuurlijk wel veel verschillende standaard mogelijkheden!

Ga je onderdelen in de aandrijving vervangen dan kan dat nogal wat consequenties hebben omdat het allemaal samen moet kunnen werken. Stel je vervangt het crankstel door een modern compact crankstel met kleinere bladen. In de meeste gevallen moet je dan ook de trapas vervangen door een met de juiste lengte en de juiste vorm. De kleinere bladen passen niet goed meer met de vorm van de kooi van de voorderailleur, dus daar moet dan ook een andere voor komen. Als het nieuwe crankstel een groter verschil tussen de grootste/ kleinste tandwielen heeft kan het vervolgens voorkomen dat de oude achterderailleur de ketting niet meer op spanning kan houden. Dus moet je op zoek naar een derailleur met een langere kooi. Installeer je bovendien een triple ipv voorheen een dubbel voorblad, dan loop je bij indexschakeling ook nog het risico een nieuwe shifter te moeten monteren omdat de oude maar twee standen heeft.

Kortom er kan veel, maar je kunt ook onverwachte moeilijkheden tegen komen. Doe dus vooraf je huiswerk om je project niet halverwege te laten stranden.

Achternaaf

Huidige naven zijn vaak 135 (mtb) of 130mm breed (race), oudere fietsen doen het met minder. Soms kun je het frame laten uitbuigen. Sommige naven kun je door een ringetje weg te halen ook iets smaller maken, maar dan moet wel het wiel weer bijgespaakt worden

8, 9 en 10 v (Shimano norm) cassettes passen op de zelfde naaf (6 en 7v is smaller) Bij upgraden heb je echter ook minimaal een ander shifter en ketting nodig. Het crankstel en de derailleurs zijn vaak nog wel bruikbaar. Wil je indexversnellingen terwijl je het nu niet hebt, ga er dan van uit dat je alles moet vervangen. Minimaal naaf, achtertandwielen, crankstel, shifters, ketting & derailleurs!

Shimano achterderailleurs zijn behoorlijk gestandariseerd en vrij willekeurig door elkaar te gebruiken. Ook kun je ze prima met niet- geindexeerde systemen gebruiken. Sram heeft een eigenzinige eigen lijn die niet compatibel is

Een Rohloffnaaf past alleen als je een 135mm brede naaf in het frame onder kunt brengen. Meestal zul je een losse kettingspanner moeten monteren. Bij een racestuur zijn er wat speciale oplossingen nodig omdat de shifter niet past.

Crankstel

Bij een nieuw crankstel hoort meestal ook een nieuwe as Bij een andere diameter tandwiel kan een andere voorderailleur horen Bij overgang op een triple moet de shifter ook compatible zijn De schroefdraad in het frame voor de bracketas is meestal BSC, maar er zijn uitzonderingen. Bij moderne crankstellen met externe lagers moet je het bracket eerst laten vlakken Om een fiets om te bouwen naar een drievoudig voorblad heb je in ieder geval een aangepast crankstel en een langere trapas nodig. En meestal ook een achterderailleur met langere kooi, een anders vormgegeven voorderailleur en een shifter die drie posities aan kan. Pedalen passen eigenlijk altijd, maar schoenen en de plaatjes voor clickpedalen kan nog wel eens een verrassing opleveren

Frame

Cantilevers en V-brakes passen op de zelfde framenokken, maar canti's hebben extra kabelstoppers nodig (zijn vaak los te verkrijgen) Let bij zijtrek/centerpullremmen op de inbouwhoogte

V-brakes en cantilevers hebben een verschillende remgreep nodig: een V-brake remgreep trekt namelijk veel meer remkabel

Schijfremmen zijn alleen te monteren op een frame wat al de daarvoor benodigde nokken heeft, en ook de naven moeten dan een schijfremflens hebben

Een oud frame kun je laten overlakken. Controleer wel van te voren of het frame niet gescheurd of doorgeroest is. En hou er rekening mee dat na het lakken alle schroefdraad etc moet worden schoongesneden.

Wil je het frame vervangen, check dan de inbouwbreedte vd wielen, de diameter zadelpen, of de voorderailleur past, passen de remmen, voorvork, zelfde schroefdraad in het bracket?

Stuur en balhoofd

Op een fiets met vlak stuur en nokken voor v-brakes kun je hydraulische remmen monteren. De leiding voor de achterrem wil alleen niet door de kabelstoppers van de achterrem, maar daar zijn wel aparte montagesetjes voor.

Als je een fiets wil ombouwen naar ahead balhoofdlagers (modern, maar verder vrij zinloos) heb je behalve een ander balhoofdstel ook een nieuwe voorvork en een nieuwe stuurvoorbouw nodig

Een conventioneel balhoofdstel met losse ingeperste cups is goed te vervangen, mits je let op de juiste afmetingen.

Mountainbikesturen zijn of 25.4mm of 31.8mm in doorsnede. Racesturen zijn er ook nog met een klemdiameter in 25.8 of 26.4. Als het niet past heb je ook nog een andere stuurpen nodig

De diameter van de pen die in de voorvork steekt is 22.2, 25.4 of 28.6mm Sommige oude Franse fietsen gebruiken echter 22.0! Heb je Ahead, de klemdiameter van de strop die om de vork past is meestal 28.6mm, soms 25.4. Is de vork te dun dan kun je een vulbus toepassen. De stropdiameter moet weer passen bij je stuur

Voorvork

Belangrijk bij een voorvork zijn lengte, sprong, diameter en de lengte van de binnenbalhoofdbuis, wel of geen schroefdraad en de remnokken. Verende voorvorken zijn veel langer dan niet geveerde, een niet op vering voorbereid frame van een te lange vork voorzien is geen goed idee

Ook moet je op de juiste lengte letten als je een verende voorvork wil vervangen door een starre

Voorwiel

De bevestiging van de voornaaf in de vork is voor alle gewone vakantiefietsen gelijk.

Om bij de naaf te passen moet de velg hetzelfde aantal spaakgaten hebben. Let ook op de breedte, oude fietsen kunnen remmen hebben die niet overweg kunnen met een brede velg.

Bij sommige frames is het handig om een andere wielmaat te monteren in verband met een betere verkrijgbaarheid van velgen en banden. Van 27” naar 28” is meestal goed mogelijk zonder problemen met de remmen, bij andere kan het een stuk ingewikkelder worden. Op MTB's met schijfremmen kun je snelle 28” wielen met smalle banden monteren.

Of bredere banden passen ligt aan de ruimte in het frame en tussen de remhoeven. Zet geen vouwbanden op oude velgen die de daarvoor noodzakelijke groef aan de binnenkant missen.

Een naafdynamo is een voornaaf met een iets grotere flens dan een standaard naaf. Je hebt dus kortere spaken nodig. Er zijn ook naafdynamo's voor tandems, fietsen met schijfremmen of rollerbrakes

Zadel

Behoudens wat exotische systemen en zeer goedkope bagger hebben bijna alle zadels een bevestigingssysteem met twee ronde 8mm stangen die op iedere zadelpen passen. Uitzondering: sommige geveerde leren zadels met een dubbele zadelbrug, daar heb je een adapterblokje bij nodig

Zadelpennen zijn er in heel veel verschillende diameters, afhankelijk van het frame. De lengte kan varieren van 150 tot 420mm. Een te dunne pen kun je vaak pas maken met een vulbus, hetgeen heel gebruikelijk is bij verende zadelpennen.

Let er op voor je een verende zadelpen koopt dat je voldoende ruimte boven je frame hebt voor het mechaniek

A-Z van conversies

Achternaaf

Huidige naven zijn vaak 135 (mtb) of 130mm breed (race) Oudere fietsen doen het met minder. Soms kun je het frame laten uitbuigen. Sommige naven kun je door een ringetje weg te halen ook iets smaller maken, maar dan moet wel het wiel weer bijgespaakt worden.

Ahead systeem

Als je een fiets wil ombouwen naar ahead balhoofdlagers (modern, maar verder vrij zinloos) heb je behalve een ander balhoofdstel ook een nieuwe voorvork en een nieuwe stuurvoorbouw nodig.

Balhoofdlagers

Een conventioneel balhoofdstel met losse ingeperste cups is goed te vervangen, mits je let op de juiste afmetingen.

banden

Of bredere (en hogere) banden passen ligt aan de ruimte in het frame en tussen de remhoeven. Zet geen vouwbanden op oude velgen die de daarvoor noodzakelijke groef aan de binnenkant missen.

Crankstel

Bij een nieuw crankstel hoort meestal ook een nieuwe as Bij een andere diameter tandwiel kan een andere voorderailleur horen Bij overgang op een triple moet de shifter ook compatible zijn De schroefdraad in het frame voor de bracketas is meestal BSC, maar er zijn uitzonderingen. Bij moderne crankstellen met externe lagers moet je het bracket eerst laten vlakken. Bij sommige klassieke crankstellen (TA cyclotouriste, Stronglight 49D, 99 etc) zijn nauwelijk meer nieuwe kettingbladen te krijgen, bovendien combineren ze vaak slecht met indexversnellingen.

Dragers

Als een frame bevestigingspunten voor spatborden/dragers heeft is een andere achterdrager vaak geen probleem. Voor kan ingewikkelder worden omdat oude fietsen geen lowridernokken hebben of wel nokken maar op de verkeerde hoogte.

Derailleurs

Shimano achterderailleurs (op de 10sp mtb versies na) zijn behoorlijk gestandariseerd en vrij willekeurig door elkaar te gebruiken. Ook kun je ze prima met niet- geindexeerde systemen gebruiken. Sram heeft een eigenzinige eigen lijn die niet compatibel is.

Ergopower

Afhankelijk van het jaat en type is het eventueel mogelijk deze shifters om te bouwen van 8 naar 9 of van 9 naar 10 versnellingen.

Frame

Check de inbouwbreedte vd wielen, de diameter zadelpen, past de voorderailleur, passen de remmen, voorvork, zelfde schroefdraad in het bracket?

Hydraulische remmen

Op een fiets met vlak stuur en nokken voor v-brakes kun je hydraulische remmen monteren. De leiding voor de achterrem wil alleen niet door de kabelstoppers van de achterrem, maar daar zijn wel aparte montagesetjes voor.

Indexversnellingen

Wil je indexversnellingen terwijl je het nu niet hebt, ga er dan van uit dat je alles moet vervangen. Minimaal naaf, achtertandwielen, crankstel, shifters, ketting & derailleurs!

Meer versnellingen

8, 9 en 10 v (Shimano norm) cassettes passen op de zelfde naaf (6 en 7v is smaller) Bij upgraden heb je echter ook minimaal een ander shifter en ketting nodig. Het crankstel en de derailleurs zijn vaak nog wel bruikbaar.

Naafdynamo

Een naafdynamo is een voornaaf met een iets grotere flens dan een standaard naaf. Je hebt dus kortere spaken nodig. Er zijn ook naafdynamo's voor tandems, fietsen met schijfremmen of rollerbrakes

Pedalen

Past eigenlijk altijd, maar schoenen en de plaatjes voor clickpedalen kan nog wel eens een verrassing opleveren.

Remmen

Cantilevers en V-brakes passen op de zelfde framenokken, maar canti's hebben extra kabelstoppers nodig (zijn vaak los te verkrijgen) V-brakes en cantilevers hebben een verschillende remgreep nodig: een V-brake remgreep trekt namelijk veel meer remkabel Let bij zijtrek/centerpullremmen op de inbouwhoogte Schijfremmen zijn alleen te monteren op een frame wat al de daarvoor benodigde nokken heeft, en ook de naven moeten dan een schijfremflens hebben.

Rohloffnaaf

Past alleen als je een 135mm brede naaf in het frame onder kunt brengen. Meestal zul je een losse kettingspanner moeten monteren. Bij een racestuur zijn er wat speciale oplossingen nodig omdat de shifter niet past.

Stuur

Mountainbikesturen zijn of 25.4mm of 31.8mm in doorsnede. Racesturen zijn er ook nog met een klemdiameter in 25.8 of 26.4. Als het niet past heb je ook nog een andere stuurpen nodig.

Stuurpen (ahead)

De klemdiameter van de strop die om de vork past is meestal 28.6mm, soms 25.4. Is de vork te dun dan kun je een vulbus toepassen. De stropdiameter moet passen bij je stuur.

Stuurpen (conventioneel)

De diameter van de pen die in de voorvork steekt is 22.2, 25.4 of 28.6mm Sommige oude Franse fietsen gebruiken echter 22.0! De stropdiameter moet passen bij je stuur.

Triple

Om een fiets om te bouwen naar een drievoudig voorblad heb je in ieder geval een aangepast crankstel en een langere trapas nodig. En meestal ook een achterderailleur met langere kooi, een anders vormgegeven voorderailleur en een shifter die drie posities aan kan.

Uniglide

Uniglide is de benaming van de eerste cassettes van Shimano. De sluitkransen zijn niet meer leverbaar, de andere kransjes zijn te vervangen door hyperglide tandwielen iets bij te vijlen (brede tand smaller maken)

Velgen

Om bij de naaf te passen moet de velg hetzelfde aantal spaakgaten hebben. Let ook op de breedte, sommige oude fietsen hebben remmen die niet overweg kunnen met een brede velg. Enkele conversies (bv van 27” naar 28” velgen) zijn vaak goed mogelijk zonder dat je problemen met de remmen krijgt, bij andere kan het een stuk ingewikkelder worden.

Verf

Een oud frame kun je laten overlakken. Controleer wel van te voren of het frame niet gescheurd of doorgeroest is. En hou er rekening mee dat na het lakken alle schroefdraad etc moet worden schoongesneden.

Vering

Voor een verende zadelpen heb je voldoende uitsteeklengte / inbouwhoogte nodig. Een verende voorvork is alleen mogelijk bij frames die normaal al daarvoor een extra lange vork hadden. Wil je een verende voorvork vervangen door een starre dan moet je ook op de juiste lengte letten.

Voornaaf

De bevestiging van de voornaaf in de vork is voor alle gewone vakantiefietsen gelijk. Nieuwe MTB's kunnen nu afwijkende steekassen hebben

Voorvork

Belangrijk bij een voorvork zijn lengte, sprong, diameter en de lengte van de binnenbalhoofdbuis, wel of geen schroefdraad en de remnokken. Verende voorvorken zijn veel langer dan niet geveerde, een niet op vering voorbereid frame van een te lange vork voorzien is geen goed idee.

Wielmaat

Bij sommige frames is het handig om een andere wielmaat te monteren in verband met een betere verkrijgbaarheid van velgen en banden. Van 27” naar 28” is meestal goed mogelijk zonder problemen met de remmen. Op MTB's met schijfremmen kun je snelle 28” wielen met smalle banden monteren.

Zadel

Behoudens wat exotische systemen en zeer goedkope bagger hebben bijna alle zadels een bevestigingssysteem met twee ronde 8mm stangen die op iedere zadelpen passen. Uitzondering: sommige geveerde leren zadels met een dubbele zadelbrug, daar heb je een adapterblokje bij nodig.

Zadelpen

Zadelpennen zijn er in heel veel verschillende diameters, afhankelijk van het frame. De lengte kan varieren van 150 tot 420mm. Een te dunne pen kun je vaak pas maken met een vulbus, hetgeen heel gebruikelijk is bij verende zadelpennen. Let er op voor je een verende zadelpen koopt dat je voldoende ruimte boven je frame hebt voor het mechaniek


Bron:www.m-gineering.nl Marten Gerritsen, Gerritsen & Meijers, Ingenieurs, Framebuilding & Imports, Dorpsstraat 132, 9605 PD Kiel Windeweer, Netherlands,